Biegunka to jedna z najczęstszych dolegliwości występujących u niemowląt. Jej najczęstszą przyczyną są zakażenia wirusowe przewodu pokarmowego. Większość biegunek nie wymaga agresywnego leczenia i ustępuje samoistnie w ciągu kilku dni. Jak należy żywić niemowlaka z biegunką? Które objawy należy traktować jako alarmowe? Kiedy nie zwlekać z wizytą u lekarza? Dowiedz się z Poradnika Ann!
Biegunka u niemowlaka – jak rozpoznać?
Biegunkę u niemowlaka stwierdzamy w sytuacji zwiększenia częstotliwości wypróżnień lub zmiany konsystencji stolca. Należy jednak pamiętać, że zdrowe dzieci karmione piersią mogą oddawać nawet do 10 stolców na dobę. O biegunce u niemowlaka mówimy wówczas, gdy ilość stolców jest większa niż normalnie. Dodatkowym sygnałem jest nagła zmiana konsystencji stolca na płynną lub półpłynną. Biegunce mogą towarzyszyć również nieprawidłowe domieszki w stolcu, takie jak krew, śluz lub ropa. Niektóre wirusy mogą wywoływać dodatkowe objawy infekcji, takie jak:
- gorączka,
- wymioty,
- katar,
- kaszel,
- a także zapalenie spojówek.
Biegunki u niemowlaka – przyczyny
Najczęstszą przyczyną biegunek u maluchów są infekcje przewodu pokarmowego. Istnieje kilka rodzajów wirusów, które zakażają przewód pokarmowy, prowadząc do tzw. „grypy jelitowej”. Należą do nich między innymi rotawirusy oraz enterowirusy. Przyczyną infekcji u niemowlaka jest kontakt z inną zakażoną osobą, najczęściej starszym rodzeństwem. Wirusy zakażające przewód pokarmowy łatwo rozprzestrzeniają się w populacji, dlatego trudno jest uchronić się przed przeniesieniem infekcji.
Infekcje przewodu pokarmowego wywołują ostrą biegunkę, która powinna ustąpić w ciągu 2 tygodni. Jeśli biegunka trwa dłużej, mówimy o postaci przewlekłej. Taką biegunkę należy dokładnie przeanalizować, by znaleźć jej przyczynę. Konieczne jest dokładne zbadanie niemowlęcia w poszukiwaniu objawów towarzyszących. Jedną z częstych przyczyn przewlekłej biegunki u niemowlaka jest alergia na białko mleka krowiego. Znacznie rzadziej przewlekła biegunka wynika z poważniejszych chorób wrodzonych.
Biegunki u niemowlaka – na co zwrócić uwagę?
U większości niemowląt, biegunka ma charakter samoograniczający, a stan przewodu pokarmowego poprawia się w ciągu kilku dni. Głównym zagrożeniem związanym z biegunką u niemowlaka jest ryzyko odwodnienia. Każdy stolec biegunkowy wiąże się z utratą wody z organizmu. Z tego powodu, u niemowląt w trakcie biegunki należy szczególnie zadbać o nawadnianie. W przypadku dzieci karmionych wyłącznie piersią, absolutnie nie wolno zaprzestawać karmienia. Wskazane jest częste karmienie niewielkimi objętościami pokarmu. U niemowląt karmionych mlekiem modyfikowanym, nie ma potrzeby zmiany pokarmu ani rozcieńczania mleka. Podobnie jak w przypadku pokarmu naturalnego, dziecko powinno być karmione tak jak przed wystąpieniem biegunki.
Cały artykuł dostępny w bezpłatnej aplikacji Ann Asystent Zdrowia lub po zalogowaniu na stronie
U nieco starszych niemowlaków, które zaczęły już rozszerzać dietę, do nawadniania można wykorzystać specjalne płyny nawadniające. Są one dostępne bez recepty w aptekach. Warto podawać dziecku kilka łyków płynu po każdym biegunkowym stolcu. Dokładna dawka powinna wynosić 5-10 ml na każdy kilogram masy ciała dziecka. Pamiętajmy, by do nawadniania nigdy nie stosować soków ani słodzonych napojów. Zawarty w nich cukier może nasilać biegunkę.
Biegunki u niemowlaka – czy podawać leki?
Większość biegunek u niemowląt jest wywoływana zakażeniem wirusowym. Niestety, antybiotyki nie są skuteczne w tego rodzaju infekcjach. Lecząc biegunkę u niemowlęcia, należy skupić się na nawadnianiu, które najskuteczniej hamuje objawy choroby. Nie należy podawać żadnych leków bez konsultacji z lekarzem. Pamiętajmy, że część leków nie jest dopuszczona do stosowania u dzieci poniżej 1. roku życia. Absolutnie nie należy stosować preparatów przeciwbiegunkowych, które hamują perystaltykę przewodu pokarmowego. W przypadku współwystępowania gorączki, można podawać odpowiednie leki przeciwgorączkowe.
Biegunki u niemowlaka – kiedy nie zwlekać z wizytą u lekarza?
Niemowlę w trakcie biegunki należy bacznie obserwować, aby nie przegapić objawów odwodnienia. Jeśli zauważymy u dziecka rzadsze moczenie pieluszki, suchy płacz bez łez, zapadnięte ciemiączko lub niepokojącą senność i spadek aktywności, należy bezwzględnie udać się do lekarza. Warto obserwować również śluzówki w jamie ustnej, które powinny być stale różowe i wilgotne. Podsychające śluzówki i nalot na języku świadczą o rozwijającym się odwodnieniu.
Nieustępujące stolce biegunkowe i wymioty mogą wymagać bardziej intensywnego nawadniania za pomocą kroplówki. Do wizyty u lekarza powinny nas skłonić również jakiekolwiek domieszki w stolcu, takie jak krew lub ropa. Zawsze warto skonsultować biegunkę u noworodków poniżej 1. miesiąca życia z lekarzem specjalistą.
Autorka: Krzysztofa Białożyt-Stwora, Ann Asystent Zdrowia