Pokrzywka to choroba skóry, podczas której na powierzchni skóry pojawiają się zmiany przypominające te po poparzeniu pokrzywą. Zazwyczaj są to bąble pokrzywkowe, które nie są bolesne, ale bardzo często towarzyszy im intensywny świąd. Czym jeszcze charakteryzuje się pokrzywka, a także jak przybiega diagnostyka i sposób leczenia? Ann podpowiada!
Pokrzywkę stwierdza się u około 15-20% populacji. Uważa się, że w 75% przypadków pokrzywki przewlekłej nie można jednoznacznie zidentyfikować przyczyny.
Pokrzywka: co to za choroba?
Pokrzywka to dość powszechna choroba skóry, występująca u około 20% populacji. Objawia się nagłym pojawieniem bąbli pokrzywkowych, obrzęków naczynioruchowych lub obu tych zmian jednocześnie, na dotychczasowo zdrowej skórze. Często zdarza się, że pokrzywka jest mylona z innymi schorzeniami skóry, czasem nawet ze świerzbem.
Do najczęstszych czynników wywołujących objawy pokrzywki należą: ostre infekcje, procesy autoimmunologiczne, pasożyty (szczególnie u dzieci), alergeny, ekspozycja na zimno, ciepło, ucisk, tarcie, wibracje oraz niektóre leki.
Jak długo trwa pokrzywka?
Czas trwania pokrzywki może być różny w zależności od przyczyny i indywidualnych cech organizmu. Ogólnie rzecz biorąc, pokrzywka może być przejściowa i pojawić się tylko na kilka godzin lub dni, ale może też być przewlekła i utrzymywać się przez kilka tygodni lub nawet miesięcy. Typowa pokrzywka, zwana ostrą, zazwyczaj trwa do 6 tygodni.
Pokrzywka: jak się objawia?
Głównym objawem pokrzywki jest pojawianie się bąbli na skórze, które obejmują powierzchowne warstwy skóry właściwej. Bąble te charakteryzują się wypukleniem skóry z centralnym obrzękiem. Mogą mieć różne kolory: są blade, porcelanowo białe, różowe lub czerwone, otoczone rumieniem, co wyraźnie je odgranicza od zdrowej skóry. Zmiany mogą mieć różne rozmiary, od kilku milimetrów do kilkunastu centymetrów, czasem się zlewając. Pod wpływem ucisku bąble mogą tymczasowo blednąć.
Pokrzywka może występować na różnych częściach ciała, takich jak twarz, szyja, plecy czy kończyny, czasem obejmując większe obszary skóry. Zmiany te mogą być uciążliwe, powodując świąd, pieczenie lub mrowienie skóry. Bąble pokrzywkowe nie są bolesne, pojawiają się nagłe i zwykle szybko znikają, nie pozostawiając po sobie przebarwień ani blizn.
U około 40% osób z pokrzywką mogą jednocześnie wystąpić objawy obrzęku naczynioruchowego, który dotyczy głębszych warstw skóry i tkanki podskórnej. Obrzęk naczynioruchowy zazwyczaj ustępuje wolniej niż pokrzywka i może towarzyszyć mu ból. Najczęściej obejmuje wargi, okolice oczodołów, błony śluzowe jamy ustnej, gardła, krtani, kończyny oraz narządy płciowe. W przypadku obrzęku krtani konieczna jest natychmiastowa pomoc medyczna, ponieważ może on zagrażać życiu pacjenta.
Jeśli oprócz zmian skórnych wystąpią zawroty głowy, kołatanie serca, uczucie osłabienia, nudności, wymioty, uczucie duszności lub spadek ciśnienia tętniczego, należy niezwłocznie wezwać pomoc medyczną. Te objawy mogą wskazywać na anafilaksję, co jest poważną reakcją alergiczną, mogącą być zagrożeniem życia.
Czy pokrzywka jest zaraźliwa?
Pokrzywka nie jest chorobą zakaźną, dlatego nie ma ryzyka przeniesienia jej z jednej osoby na drugą. Przyczyną pojawiania się bąbli pokrzywkowych jest zwiększona przepuszczalność naczyń i obrzęk, spowodowane degranulacją komórek tucznych i uwalnianiem z nich substancji prozapalnych.
Pokrzywka: diagnostyka
W pokrzywce ostrej zwykle nie przeprowadza się szczegółowej diagnostyki, ponieważ objawy często ustępują samoistnie w ciągu 24-48 godzin. Wyjątkiem są sytuacje podejrzenia pokrzywki wywołanej alergią pokarmową lub nadwrażliwością na leki, takimi jak niesteroidowe leki przeciwzapalne. W takich przypadkach kluczowe jest dokładne rozpoznanie choroby oraz identyfikacja czynnika wyzwalającego objawy. Dzięki temu można podjąć odpowiednie działania zapobiegające nawrotom.
Jeśli objawy pokrzywki utrzymują się powyżej 6 tygodni, co określa się jako pokrzywkę przewlekłą, lekarz zazwyczaj podejmuje próbę wykluczenia innych chorób oraz identyfikuje czynniki mogące nasilać objawy lub, jeśli to możliwe, przyczyny klinicznych objawów.
Pokrzywka: jak wygląda leczenie?
Leczenie pokrzywki obejmuje głównie odpowiednią farmakoterapię oraz eliminację czynników wywołujących objawy choroby lub zaostrzających jej przebieg. Jeżeli pokrzywka jest objawem innej choroby, leczenie skupia się na terapii tej choroby podstawowej.
Głównym celem terapii jest pełna kontrola objawów pokrzywki oraz poprawa jakości życia pacjenta przy zachowaniu bezpieczeństwa leczenia.
Identyfikacja przyczyny i czynników wywołujących objawy pokrzywki stanowi kluczowy punkt wyjścia do podejmowania odpowiedniego postępowania terapeutycznego.
Czytaj także: Bez okularów i soczewek, czyli laserowa korekcja wzroku
Jak zapobiegać pokrzywce?
Podstawowym elementem zarówno leczenia, jak i zapobiegania pokrzywce jest identyfikacja i eliminacja czynników wyzwalających jej wystąpienie. W przypadku pokrzywki przewlekłej, pacjent powinien być pod opieką alergologa oraz dermatologa, regularnie uczęszczając na wizyty kontrolne. Kluczowe jest również dokładne stosowanie się do zaleceń lekarskich. Zapobieganie pokrzywce może obejmować:
- unikanie leków, które mogą wywoływać reakcje alergiczne lub niealergiczne pokrzywkowe, zastępując je lekami z innych grup terapeutycznych;
- wdrażanie diety eliminacyjnej po ustaleniu czynników dietetycznych wyzwalających pokrzywkę;
- stosowanie filtrów przeciwsłonecznych oraz unikanie nadmiernego narażenia na promieniowanie słoneczne;
- unikanie ekspozycji na czynniki fizyczne, takie jak niska lub wysoka temperatura, ucisk czy wibracje;
- skuteczne leczenie innych chorób oraz infekcji, które mogą przyczyniać się do wystąpienia pokrzywki.
* Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść dostarcza się jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.