Cukrzyca, choroby sercowo-naczyniowe czy nowotwory to tylko niektóre z groźnych chorób, które mogą wynikać z nadmiernej masy ciała. A nadmiar masy ciała jest poważnym czynnikiem ryzyka dla zdrowia, prowadzącym do wielu komplikacji i chorób przewlekłych. Tymczasem, w dzisiejszym zabieganym świecie, coraz trudniej jest prowadzić zdrowy tryb życia i dbać o prawidłową dietę. Niestety w Polsce jest coraz więcej osób zmagających się z nadmiarem kilogramów, a występowanie otyłości rośnie, co podkreśla potrzebę zrozumienia jej przyczyn i skutków. Czy BMI jest pomocnym wskaźnikiem problemów z otyłością? Nie czekaj – zacznij działać już dziś i ciesz się lepszym, zdrowszym życiem.
Otyłość – czym jest, jakie są typy, w tym otyłość brzuszna
Otyłość jest uważana za przewlekłą chorobę. Charakterystycznym elementem otyłości zbyt duży przyrost tkanki tłuszczowej. Taki stan prowadzi do zaburzenia czynności organizmu. Wraz z postępem choroby, bez podjęcia leczenia, ryzyko wystąpienia innych poważnych chorób wzrasta. Dodatkowo długość życia osoby otyłej znacznie się skraca.
Tkanka tłuszczowa odkłada się najczęściej w okolicy brzucha oraz ud. Biorąc pod uwagę rozmieszczenie tkanki tłuszczowej, rozróżnia się dwa typy otyłości:
- brzuszna (tzw. typ jabłko) – tkanka tłuszczowa zlokalizowana wewnątrz jamy brzusznej
- udowo-pośladkowa (tzw. typ gruszka) – tkanka tłuszczowa zlokalizowana w obszarze udowo- pośladkowym
Okazuje się, że otyłość brzuszna typu „jabłko” jest groźniejsza dla zdrowia. Dlaczego? Nadmiar tkanki tłuszczowej, który odkłada się w okolicy brzucha sprzyja insulino oporności. Prowadzi również do upośledzenia tolerancji glukozy. To natomiast sprzyja rozwojowi innych poważnych chorób. Między innymi:
- cukrzycy typu 2
- chorób układu krążenia
- a nawet niektórych typów nowotworów.
Otyłość brzuszna częściej występuje u mężczyzn. Rozumienie przyczyn otyłości, w tym genetycznych i środowiskowych, jak również nierównowagi między spożyciem a wydatkiem energetycznym, jest kluczowe dla diagnozowania i leczenia tej choroby, mając na uwadze stopniową i trwałą utratę wagi.
Otyłość i nadwaga, czynniki ryzyka
Problemy z utrzymaniem prawidłowej masy ciała mogą wynikać również z natury emocjonalnej. Należy wspomnieć również o niewłaściwych działaniach, które nie ułatwiają zrzucenia zbędnych kilogramów. Wiele osób nie je śniadań czy kolacji. W ciągu dnia, posiłki są spożywane szybko. Prowadzi to do tego, że zapotrzebowanie energetyczne jest zbyt niskie, a ich podstawowa przemiana materii się obniża.
Takie postępowanie niestety niesie trudne konsekwencje. Kiedy zaczynamy jeść normalnie, zgodnie ze wskazaniem nawet podczas diety – zwiększa się podaż energetyczna. Na zwiększoną ilość pożywienia i kalorii organizm odpowiada przyrostem masy ciała.
Jak podaje Instytut Żywności i Żywienia w ostatnich kilkunastu latach wykryto szereg nowych czynników ryzyka nadwagi i otyłości. Czynniki te są ściśle związane z rozwojem cywilizacyjnym. Należą do nich:
- powszechne i bardzo częste używanie urządzeń elektronicznych (telewizory, komputery, smartfony i gry wideo)
- zaburzenia snu (zbyt krótki i mało efektywny)
- narażenie na przewlekły stres w szkole czy miejscu pracy
- najprawdopodobniej zanieczyszczenia chemiczne występujące np. w opakowaniach plastikowych.
Wszystkie te czynniki powodują wzrost stężenia kortyzolu i zaburzeń hormonalnych. To natomiast prowadzi do nieprawidłowości w gospodarce węglowodanowej i innych zaburzeń metabolizmu.
Otyłość może doprowadzić do zawału
Otyłość to choroba cywilizacyjna, która dotyka coraz większą część społeczeństwa. Wpływa ona nie tylko na samopoczucie i wygląd, ale również na zdrowie. Osoby z nadwagą i otyłością są narażone na rozwój wielu chorób, takich jak cukrzyca, choroby sercowo-naczyniowe, czy nowotwory.
Otyłość stanowi czynnik ryzyka licznych schorzeń. Wśród nich warto wymienić choroby sercowo-naczyniowe, takie jak miażdżyca, która polega na odkładaniu się blaszek miażdżycowych na ściankach naczyń krwionośnych, co prowadzi do ich zwężenia i ograniczenia przepływu krwi. Nadciśnienie tętnicze to z kolei schorzenie, w którym ciśnienie krwi w tętnicach jest nieprawidłowo wysokie, co może prowadzić do uszkodzenia naczyń krwionośnych, serca, nerek czy mózgu. Zawał serca to sytuacja, w której część mięśnia sercowego obumiera z powodu niedokrwienia.
Kolejnym zagrożeniem związanym z otyłością jest cukrzyca typu 2, która polega na zaburzeniu przemiany glukozy. Choroba ta może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak uszkodzenie nerek, nerwów czy naczyń krwionośnych.
BMI pomocne w ocenie masy ciała
Najprostszym narzędziem do rozpoznania otyłości jest iloraz masy ciała, znany również jako wskaźnik masy ciała (BMI – Body Mass Index). Obliczamy go według poniższego wzoru: obecną masę ciała podanej w kilogramach, dzielimy przez wzrost do kwadratu. Ten sposób obliczania BMI jest często wykorzystywany przy ocenie ryzyka: miażdżycy, udaru mózgu czy choroby niedokrwiennej serca. Właśnie te choroby wiążą się z nieprawidłową masą ciała. Aby ułatwić obliczenia, można skorzystać z kalkulatora BMI.
Otrzymany wynik porównujemy z wynikami tabeli BMI. Wskaźniki, które przedstawiamy zostały określone dla osoby dorosłej i nie mogą być stosowana w przypadku dzieci. Monitorowanie BMI dorosłych kobiet i mężczyzn jest szczególnie ważne, ponieważ współczynnik BMI odgrywa kluczową rolę w ocenie otyłości i związanego z nią ryzyka wystąpienia innych problemów zdrowotnych.
< 18,5 NIEDOWAGA | 18,5 – 24,9 PRAWIDŁOWA | 25 – 29,9 NADWAGA | > 30 OTYŁOŚĆ |
< 17 wychudzenie | do 34,9 otyłość 1. stopnia | ||
< 16 wygłodzenie | do 39,9 otyłość 2. stopnia | ||
> 40 otyłość 3. stopnia |
Jak walczyć z otyłością? Zacznij jak najszybciej
Aby skutecznie walczyć z otyłością i zapobiegać chorobom jakie się z nią wiążą, warto zastosować się do zaleceń specjalistów. To co możesz zrobić już dziś to analiza swego stylu życia i wprowadzenie kilku istotnych zmian. Można zacząć od zwiększenia aktywności fizycznej oraz zmiany nawyków żywieniowych. Staraj się uprawiać regularnie ćwiczenia, które przyspieszą spalanie kalorii oraz wzmocnią mięśnie i stawy. Jednak przed rozpoczęciem treningu skonsultuj się z lekarzem, który oceni Twój stan zdrowia i dobierze odpowiednią formę aktywności.
Dodatkowo:
- Zadbaj o zdrową, zrównoważoną dietę, bogatą w białko, błonnik, witaminy i minerały. Unikaj spożywania nadmiernej ilości tłuszczów nasyconych, soli i cukrów prostych. Pamiętaj też o regularności posiłków oraz kontrolowaniu porcji – spożywaj mniejsze porcje, ale częściej.
- Zainwestuj w konsultacje z dietetykiem, który pomoże ustalić indywidualny plan żywieniowy, dostosowany do Twojego trybu życia, preferencji smakowych oraz stanu zdrowia.
- Pamiętaj o kontroli i monitorowaniu swojej masy ciała oraz postępów w walce z otyłością. Regularne badania lekarskie są niezbędne, aby ocenić efekty wprowadzanych zmian oraz wykryć ewentualne problemy zdrowotne związane z nadwagą.
- Wsparcie ze strony bliskich i specjalistów może okazać się nieocenione w procesie redukcji masy ciała. Rozważ zapisanie się na zajęcia grupowe, takie jak zajęcia fitness czy wsparcie psychologiczne w grupach osób walczących z otyłością.
Otyłość to choroba, trzeba ją leczyć!
Proces leczenia otyłości wymaga wielokierunkowego podejścia. Istotnym elementem leczenia jest przede wszystkim modyfikacja stylu życia. Warto zacząć od odpowiedniej zmiany diety, którą należy ustalić z dietetykiem. Kolejny krok to zwiększenie aktywności fizycznej. Nie musi być to od razu wizyta na siłowni. Na początek wystarczą coraz dłuższe codzienne spacery, basen czy jazda na rowerze (tradycyjnym lub stacjonarnym). Wszelką aktywność warto skonsultować z lekarzem po uprzednim wykonaniu niezbędnych badań.
Jeżeli z powodów zdrowotnych zmiany w stylu życia nie mogą zostać wprowadzone lub nie będą skuteczne, w porozumieniu ze specjalistą może zostać wprowadzone farmakologiczne leczenie otyłości oraz jej powikłań.
W uzasadnionych przepadkach lekarze mogą rozważać chirurgiczne leczenie. Metoda jaka zostanie zastosowana zależy od indywidualnych potrzeb pacjenta oraz jego stanu zdrowia.
Leczenie każdej choroby przewlekłej wymaga zaangażowania lekarza. W przypadku otyłości najlepiej całego zespołu terapeutycznego (lekarza, dietetyka, psychologa i fizjoterapeuty). Nie zwlekaj i zwróć się po pomoc do specjalistów!
*Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarczana jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.
Zadbaj o siebie poprzez aktywność fizyczną i sprawdź krótkie treningi w Ann: