Lato to nie tylko czas beztroskich wakacji. Upały dają się we znaki nam wszystkim, również tym najmłodszym. Wysokie temperatury niosą za sobą ryzyko odwodnienia. Po czym poznać, że dziecko jest odwodnione? Jakie mogą być konsekwencje? Odwodnienie u dziecka – dowiedz się więcej z Poradnikiem Ann!
- Jedną z najczęstszych sytuacji, które grożą odwodnieniem u dziecka, są infekcje żołądkowo-jelitowe.
- Brak chęci do spożywania napojów również może świadczyć o odwodnieniu!
- Największym wyzwaniem dla rodziców jest rozpoznanie odwodnienia u najmłodszych dzieci.
- W w domowych warunkach możemy poradzić sobie jedynie z odwodnieniem lekkiego stopnia.
Odwodnienie u dziecka – przyczyny
Choć odwodnienie typowo kojarzymy z okresem letnich upałów, przyczyny tego stanu mogą być różnorodne. Oczywiście wysoka temperatura otoczenia zwiększa zapotrzebowanie na płyny. Jeśli latem dziecko nie będzie spożywało odpowiedniej ilości napojów, do odwodnienia może dojść bardzo szybko. Jakie inne przyczyny mogą doprowadzić do odwodnienia u dziecka?
Jedną z najczęstszych sytuacji, które grożą odwodnieniem u dziecka, są infekcje żołądkowo-jelitowe. Biegunka i wymioty to typowe objawy zakażenia przewodu pokarmowego. Niestety, wiążą się one ze znaczną utratą wody i elektrolitów. W połączeniu ze zmniejszoną chęcią do spożywania pokarmów i płynów, takie sytuacje to prosta droga do odwodnienia.
Kolejnym przykładem sytuacji, która grozi ryzykiem odwodnienia, jest zwiększona utrata wody z powierzchni ciała. W zdrowym organizmie skóra stanowi barierę, która zapobiega przed utratą wody z tkanek. Jednakże, w przypadku rozległego uszkodzenia skóry, może dojść do niekontrolowanej utraty wody. Dzieje się tak na przykład w przypadku poparzeń. Pamiętajmy zatem, że nawet przy łagodnych oparzeniach, konieczne jest zwiększenie ilości spożywanych płynów!
Objawy odwodnienia u dziecka
Pierwszym objawem odwodnienia u dziecka jest zwiększone pragnienie. Większa chęć do spożywania płynów pojawia się na wczesnych etapach odwodnienia. Warto jednak wiedzieć, że w średnim lub ciężkim odwodnieniu, może wystąpić paradoksalna niechęć do picia. Pamiętajmy – brak chęci do spożywania napojów również może świadczyć o odwodnieniu!
Lekarze, a niekiedy również doświadczeni rodzice, potrafią rozpoznać odwodnienie „na pierwszy rzut oka”. Utrata wody z organizmu powoduje zmniejszenie elastyczności skóry. Gałki oczne dziecka charakterystycznie się zapadają. Warto również obserwować śluzówki jamy ustnej. W prawidłowych warunkach powinny być różowe i wilgotne. W odwodnieniu stają się suche, a na języku może pojawić się biały nalot.
Odwodnienie powoduje zmniejszenie ilości krążącej krwi. Serce i płuca dziecka muszą wówczas pracować szybciej, aby doprowadzić krew do wszystkich narządów. Przyspieszenie tętna i oddechu to również typowe objawy odwodnienia. Ciężkie odwodnienie może zaburzać pracę mózgu. Pojawiają się senność, apatia, a w skrajnych przypadkach zaburzenia świadomości. Taki stan zawsze wymaga hospitalizacji!
Odwodnienie u niemowlaka
Największym wyzwaniem dla rodziców jest rozpoznanie odwodnienia u najmłodszych dzieci. Niemowlak nie powie nam przecież, że jest odwodniony. W jaki sposób rozpoznać ten stan? Przede wszystkim, musimy bacznie obserwować dziecko. Pierwszym sygnałem odwodnienia może być zmniejszenie ilości oddawanego moczu. Sucha przez cały dzień pieluszka powinna zwrócić naszą uwagę. Ponadto, odwodnione niemowlę może przestać produkować łzy. Pojawia się wówczas tzw. „suchy płacz”.
Jak należy nawadniać dziecko?
Preferowany sposób nawadniania dziecka zależy od jego stanu. Jeśli dziecko jest zdrowe, a nam zależy na profilaktyce odwodnienia (np. podczas upałów), warto regularnie podawać ulubione napoje dziecka. Pamiętajmy, by były one niesłodzone i niegazowane. Najlepiej sprawdza się woda, owocowy kompot lub lekka herbata.
Gdy mamy do czynienia z dzieckiem odwodnionym, najlepiej sięgnąć po gotowe preparaty nawadniające z apteki. Ich skład gwarantuje optymalne wchłanianie płynu w przewodzie pokarmowym. Jeśli dziecko nie chce spożywać takiego roztworu, możemy sięgnąć po lekko osłodzoną herbatę lub rozcieńczony kompot. W trakcie biegunki lub wymiotów, powinniśmy podawać dziecku 100 ml płynu na każdy kilogram masy ciała oraz dodatkowe 10 ml przy każdym stolcu biegunkowym lub wymiotach.
Warto wiedzieć, że w domowych warunkach możemy poradzić sobie jedynie z odwodnieniem lekkiego stopnia. Jeśli nawadnianie doustne nie przynosi efektów i stan dziecka się pogarsza, jedynym rozwiązaniem może okazać się nawadnianie dożylne. Podanie płynów oraz elektrolitów przez kroplówkę często przynosi spektakularną poprawę stanu małego pacjenta.
Odwodnienie u dziecka – kiedy szukać pomocy?
Rodzice często zastanawiają się, kiedy jest odpowiedni moment, by zgłosić się z odwodnionym dzieckiem do lekarza. Jeśli stan dziecka nas niepokoi, nie należy się wahać – ocena stopnia odwodnienia jest możliwa dopiero po profesjonalnym badaniu lekarskim. Jako ogólną zasadę możemy przyjąć, że nawadnianie w domu ma sens wtedy, gdy dziecko chętnie pije i oddaje jasnosłomkowy mocz. Jeżeli zaobserwujemy niechęć do spożywania napojów, osłabienie, zmniejszenie ilości moczu lub inne niepokojące objawy, zawsze szukajmy pomocy lekarza!
