Chorych na rak przybywa z roku na rok. W Polsce nowotwory trzustki wykrywane są u ok. 3 tys. osób rocznie. Nowatorska metoda leczenia raka trzustki, z zastosowaniem urządzenia NanoKnife pozwala przedłużyć życie i poprawić jego jakość. Z tej kosztownej terapii polscy pacjenci od lutego br. mogą skorzystać nieodpłatnie jedynie w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym we Wrocławiu.
Zespół badaczy pod kierownictwem prof. Wojciecha Kielana uzyskał grant z Agencji Badań Medycznych, który pozwoli na sfinansowanie terapii ponad 70 osób w ciągu pięciu lat. W badaniu mogą wziąć udział pacjenci z całego kraju. Decydują wyłącznie kryteria medyczne, takie jak: zdiagnozowany nieoperacyjny rak trzustki oraz brak zmian przerzutowych. Przeciwwskazaniem nie jest wcześniejsze leczenie, w tym chemioterapia.
Nowa terapia w walce z rakiem trzustki
Rak trzustki należy do nowotworów o najwyższej śmiertelności. Tylko co czwarty pacjent przeżywa rok od diagnozy.
– Na tak wysoką śmiertelność wpływa w dużej mierze fakt, że pacjenci trafiają do specjalistów w zaawansowanym, często nieoperacyjnym, stadium choroby – tłumaczy prof. Wojciech Kielan, kierownik Kliniki Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej USK. – Choroba rozwija się długo, nie dając żadnych objawów. Tylko niektórzy odczuwają jakiekolwiek symptomy w początkowym stadium, gdy jest większa szansa na skuteczną interwencję. Operacyjne leczenie nie zawsze jest możliwe także z innych powodów. Usunięcie guza trzustki jest skomplikowane, a ryzyko powikłań duże. Wynika to z położenia tego narządu w pobliżu wątroby, dwunastnicy czy ważnych naczyń krwionośnych, m.in. żyły wrotnej, żyły głównej dolnej, a także naczyń krezkowych. Istnieje duże ryzyko ich uszkodzenia. W rezultacie u blisko 80 proc. chorych możemy stosować już tylko leczenie paliatywne.
Nowatorska metoda leczenia raka trzustki to szansa dla pacjentów
Poza chemioterapią, szansą na przedłużenie życia chorych z nieoperacyjnym rakiem trzustki jest stosowana na świecie od dekady elektroporacja za pomocą NanoKnife. System NanoKnife wytwarza serię mikrosekundowych impulsów elektrycznych, które wywołują ubytki w błonach komórkowych, co z kolei powoduje utratę homeostazy, a następnie śmierć komórki. Impulsy elektryczne są aplikowane w tkance za pomocą elektrod-igieł. Zabieg odbywa się pod kontrolą USG śródoperacyjnego lub przezskórnie. W wyniku zastosowania odpowiedniego napięcia komórki nowotworowe zostają nieodwracalnie uszkodzone i obumierają. Jednocześnie naczynia krwionośne i nerwy w rejonie uszkadzanych przez NanoKnife komórek nowotworowych zachowują swoją żywotność. To czyni z tej metody często jedyną perspektywę terapii w miejscach dotychczas trudnych do leczenia chirurgicznego.
USK zakupił system NanoKnife pięć lat temu i od tego czasu zespół Kliniki Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej USK przeprowadził ponad 30 zabiegów z jego wykorzystaniem, osiągając dobre rezultaty. Niestety metoda nie jest w Polsce refundowana przez NFZ, a jej koszt jest ogromny.
Wnioskując o grant Agencji Badań Medycznych wrocławscy badacze nie ograniczyli się tylko do elektroporacji, ale poszli o krok dalej. Punktem wyjścia było pojawienie się nowych technologii medycznych, który wykorzystują powstawanie ubytków błony komórkowej komórki nowotworowej na skutek zabiegu NanoKnife. Ubytki te zwiększają przepuszczalność dla leków. Dzięki temu mogą one skutecznie działać wprost na guz nowotworowy. Jednym z nich jest chlorek wapnia, którego skuteczność w leczeniu guzów litych została potwierdzona w badaniach przeprowadzonych przez prof. Julitę Kulbacką w Katedrze i Zakładzie Biologii Molekularnej i Komórkowej UMW na liniach komórkowych. Ponadto za pomocą elektroporacji można też podawać leki stosowane w chemioterapii. Wszystkie te metody będą dostępne dla pacjentów w ramach grantu.
W badaniu mogą uczestniczyć pacjenci z nieoperacyjnym rakiem trzustki
– W naszym badaniu stosujemy zarówno samą elektroporację, jak i elektrochemioterapię oraz elektroporację wapniową – mówi dr Julia Rudno-Rudzińska z Kliniki Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej USK.
Uczestniczyć w badaniu mogą pacjenci z nieoperacyjnym rakiem trzustki, po przebytej chemioterapii lub w jej trakcie i bez zmian przerzutowych. To właśnie w ich przypadku można liczyć na największe korzyści terapii. Wrocławscy naukowcy liczą na zaangażowanie chemioterapeutów z całej Polski w kierowaniu do USK pacjentów, spełniających kryteria udziału w projekcie.
– Uzyskanie grantu z Agencji Badań Medycznych to dla naszego zespołu wyróżnienie i docenienie wieloletnich doświadczeń w leczeniu nowotworów – mówi prof. Wojciech Kielan. – Najważniejsze jest jednak to, że dzięki temu projektowi poszerzamy spektrum możliwości postępowania wobec tych pacjentów, którzy dziś w Polsce najczęściej czekają na śmierć.
Kontakt dla pacjentów: chirurgia.ogolna.onkologiczna@gmail.com
Konsultacje specjalistów: każdy wtorek, godz. 12.00 – sekretariat Kliniki Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej USK, ul. Borowska 213, tel. 71 734 35 00
Źródło: Mat. prasowe Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego we Wrocławiu
