Uczucie duszności, przyspieszone bicie serca, silny ból głowy, a także problemy z oddychaniem. Właśnie tak się objawiają napady paniki. Pojawiają się nagle i rzadko trwają dłużej niż godzinę. Zwykle zaś kończą się w ciągu 20 do 30 minut. Czym są ataki paniki, jakie są ich przyczyny i jak leczyć zaburzenia lękowe? Dowiedz się w Ann!
Statystyki pokazują, że częstość występowania ataków paniki dotyka około 10-13% populacji.
Napady paniki: czym są?
Napady paniki, znane również jako lęk paniczny czy zespół lęku napadowego, stanowią formę zaburzenia lękowego, charakteryzującą się nagłymi i intensywnymi przejawami lęku bądź strachu. Epizodom tym towarzyszą objawy somatyczne oraz poznawcze. Ataki paniki mogą pojawić się nagle i szybko narastać, zazwyczaj trwając od kilku do kilkunastu minut, rzadziej dłużej niż dwie godziny.
Osoby doświadczające napadów paniki często odczuwają znaczny dyskomfort i mogą być ograniczone w aktywnościach społecznych lub zawodowych. Mogą unikać sytuacji, które uważają za potencjalnie wyzwalające ataki lęku, co negatywnie wpływa też na ich jakość życia
Przyczyny ataków paniki
Jakie są przyczyny ataków paniki? Napady paniki jako uczucie panicznego lęku powtarzające się napadowo, są zaburzeniem, które wymaga leczenia. Choć dokładne przyczyny ich pojawienia się nie są w pełni znane, udowodniono, że skłonność ta może mieć podłoże genetyczne. Zaburzenie może pojawić się nagle w odpowiedzi na silny, przewlekły stres lub duże zmiany w życiu.
Badania wskazują na szacunkowy wiek, w którym najczęściej dochodzi do zwiększonego ryzyka zachorowania lub wystąpienia pierwszych objawów poszczególnych zaburzeń. W przypadku lęku z napadami paniki, jest to przedział wiekowy 30-39 lat. Statystycznie, diagnozowanie takich zaburzeń jak napady paniki, fobie specyficzne czy zespół lęku uogólnionego, częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn.
Wśród czynników predysponujących do wystąpienia napadów paniki znajdują się np. traumatyczne zdarzenia, których pacjent doświadczył w przeszłości, problemy życiowe, takie jak choroba lub śmierć bliskiej osoby czy doświadczenie przemocy, a także zażywanie środków psychoaktywnych. Wywołać atak paniki mogą również negatywne skojarzenia.
Napady paniki: jak się objawia atak paniki?
Objawy ataku paniki obejmują:
- występowanie ataków lęku charakteryzujących się dużą intensywnością;
- objawy ze strony układu sercowo-naczyniowego, takie jak uczucie kołatania serca, przyspieszona akcja serca, ból i ucisk w klatce piersiowej;
- napady gorąca i nadmierne pocenie się;
- drżenie dłoni lub całego ciała;
- uczucie duszenia się i trudności z oddychaniem, czasem z wrażeniem utknięcia ciała obcego w gardle;
- objawy ze strony układu pokarmowego, w tym silny ból brzucha, nudności i możliwe wymioty;
- zawroty głowy, poczucie osłabienia i ryzyko omdlenia;
- poczucie, że wszystko wokół wydaje się odległe, obce i nieprawdziwe (derealizacja) lub że dzieje się to poza osobą dotkniętą atakiem paniki (depersonalizacja);
- lęk przed utratą kontroli i poczucie utraty zmysłów.
- przekonanie, że coś bardzo złego się dzieje, np. strach przed śmiercią.
Czynniki wyzwalające ataki paniki mogą być niejasne, czasem pojawiają się bez ostrzeżenia. W innych przypadkach mogą być związane z konkretnymi sytuacjami, co może zwiastować nadchodzący atak, zwłaszcza w przypadku agorafobii lub lęku społecznego.
Czytaj także: Aktywność fizyczna lekiem na nadciśnienie?
Napady paniki: leczenie
Wielu osób doświadczających ataków paniki zastanawia się, czy można je wyleczyć i jak nie czuć się bezsilnym wobec nich. Ataki lękowe często znacząco wpływają na codzienne funkcjonowanie, dlatego istnieje potrzeba skutecznego radzenia sobie z nimi.
Zdarza się, że pierwszy atak lęku występuje jako reakcja na silne stresujące przeżycie lub wydarzenie. Jednak, gdy ataki powtarzają się, warto poszukać profesjonalnej pomocy. Doświadczony psychiatra lub psychoterapeuta mogą udzielić wsparcia i skutecznie leczyć ataki paniki.
Podczas pierwszej wizyty lekarz przeprowadza wywiad, starając się zrozumieć podłoże dolegliwości. Na tej podstawie podejmuje decyzję, jak leczyć ataki paniki u danego pacjenta. Może to obejmować stosowanie bezpiecznych leków przeciwlękowych lub terapię psychologiczną. Czasem skutecznym rozwiązaniem jest połączenie obu form leczenia.
Dla wielu osób ataki paniki stanowią problem nawracający, wpływający negatywnie na jakość życia. Chociaż badania sugerują, że od 80 do nawet 90% pacjentów, którzy przestrzegają zaleceń lekarza, osiąga całkowitą remisję objawów.
Natomiast nieleczone ataki paniki często prowadzą do zaburzenia o nazwie agorafobia, tzw. lęk przed lękiem. Agorafobia polega na tym, iż człowiek zaczyna się bać, że w każdej chwili ponownie może doznać napadu paniki, przez co żyje w wiecznym strachu.
Co robić podczas ataku paniki?
Jeśli odczuwasz, że zbliża się atak paniki, warto znaleźć bezpieczne i spokojne miejsce, gdzie można przetrwać napad i uspokoić zarówno myśli, jak i ciało. Usiądź lub połóż się, a jeśli jesteś z zaufaną osobą, poinformuj ją o swoim stanie i poproś o wsparcie. Możesz także wysłać wiadomość lub zadzwonić do kogoś bliskiego.
Ponadto warto skoncentrować się na swoim oddechu. Postarać się zidentyfikować myśli, uczucia lub sytuacje, które mogą być przyczyną ataku. Zracjonalizować je i spróbować zrozumieć, co mogło je spowodować.
W przypadku napadów paniki warto rozważyć skonsultowanie się z profesjonalistą, takim jak psycholog lub psychiatra, który może zalecić terapię behawioralną, terapię poznawczo-behawioralną lub farmakoterapię.
* Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarczana jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.
Więcej ciekawych materiałów w Ann:
- Edukacja Ann: Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach. Czy da się uleczyć duszę w kilka tygodni?
- Nurty psychoterapii – czym się różnią i który wybrać dla siebie?
- Spokojna głowa z Ann: Atak paniki. Umysł alarmuje nawet w nocy [WEBINAR]
- Warto wiedzieć z Ann: Agorafobia. Jakie są przyczyny lęku przed otwartą przestrzenią? [AUDIO]