Morfologia krwi. Jak odczytać wyniki?

Morfologia krwi jest jednym z najczęściej zlecanych badań diagnostycznych. To nieinwazyjne badanie krwi może być kluczowym źródłem wielu cennych informacji na temat ogólnego stanu zdrowia organizmu. Dostałeś wyniki i widzisz jakieś odchylenia od norm? Co mogą znaczyć? Jak wstępnie odczytać wyniki morfologii? Dowiedz się z Ann!

Morfologia krwi: co to za badanie?

Morfologia krwi, znana również jako pełna morfologia krwi (PMK) lub morfologia krwi obwodowej (MKB), jest jednym z najczęściej wykonywanych badań diagnostycznych w medycynie. Stanowi niezwykle istotne narzędzie w diagnostyce różnych schorzeń oraz monitorowaniu ogólnego stanu zdrowia pacjenta.

Poprzez analizę składu krwi, można uzyskać istotne informacje dotyczące funkcjonowania organizmu. Liczba oraz proporcje różnych komponentów krwi, jak również jej gęstość, są kluczowymi parametrami, które można ocenić dzięki badaniu morfologii krwi.

Pobierz bezpłatną aplikację Ann Asystent Zdrowia i zadbaj o swoje zdrowie już dziś!

Do przeprowadzenia badania morfologii krwi wymagane jest pobranie około 5 ml krwi, zazwyczaj z żyły łokciowej, do specjalnej probówki z antykoagulantem. U dzieci lub osób, u których trudniej jest pobrać krew z żyły, możliwe jest pobranie próbki krwi metodą kapilarną z opuszki palca. U noworodków krew może być pobierana z pięty.

Choć morfologia krwi często jest wykonywana rutynowo, lekarze mogą zalecić jej przeprowadzenie w przypadku podejrzenia różnych stanów, takich jak anemia, odwodnienie czy infekcje.

Czytaj także: Alergia i grypa są bardzo podobne! Jak je rozpoznać i odróżnić?

Morfologia krwi: co pokazują wyniki?

Wynik morfologii krwi obejmuje liczbę poszczególnych rodzajów komórek krwi, takich jak erytrocyty, leukocyty i trombocyty. Erytrocyty są kluczowe dla transportu tlenu, a ich niedobór może wskazywać na anemię. Leukocyty stanowią fundamentalną część układu odpornościowego, a ich podwyższony poziom może sugerować infekcję lub stan zapalny. Natomiast trombocyty odpowiadają za proces krzepnięcia krwi.

Analiza wyników morfologii krwi pozwala wyciągnąć wnioski dotyczące składu diety (np. niedobory witamin i żelaza), stanu odporności oraz poziomu nawodnienia organizmu. Ponadto, morfologia krwi może być wskaźnikiem czynności szpiku kostnego.

Jednak należy pamiętać, że interpretacja wyników morfologii krwi powinna uwzględniać indywidualne cechy pacjenta oraz jego objawy. Nie wszystkie odstępstwa od normy muszą być powodem do niepokoju. Opisane informacje mają charakter ogólny i nie zastępują wizyty u specjalisty.

Wyniki morfologii krwi: erytrocyty 

W morfologii krwi, podstawowy pomiar dotyczy układu czerwonych krwinek, który można podzielić na trzy główne grupy: liczbę erytrocytów, ich objętość oraz stężenie hemoglobiny. Te parametry pozwalają na określenie kilku istotnych wskaźników:

1. Stężenie hemoglobiny (Hb): to ilość hemoglobiny we krwi, wyrażana w g/dl. Normy wahają się między 13-18 g/dl dla mężczyzn, 12-16 g/dl dla kobiet, a dla ciężarnych wynoszą 11-14 g/dl. Niskie stężenie hemoglobiny to istotne kryterium dla diagnozy niedokrwistości, natomiast podwyższone mogą wskazywać na odwodnienie lub przewlekłe niedotlenienie.
2. Średnia objętość czerwonej krwinki (MCV): Norma wynosi 82-92 fl. Zmniejszone MCV mogą sugerować niedobór żelaza, talasemię lub nieprawidłowości związane z poziomem wody i elektrolitów. Z kolei zwiększone MCV mogą być spowodowane niedoborami witaminy B12 i kwasu foliowego czy też chorobami jelita, wątroby i tarczycy.
3. Zawartość czerwonych krwinek w 1 µl krwi (RBC): normy wynoszą 3,5–5,2×106/µl dla kobiet i 4,2–5,4×106/µl dla mężczyzn. Zbyt wysoka liczba erytrocytów może wskazywać na te same przyczyny co podwyższone stężenie hemoglobiny.
4. Hematokryt (Ht): określa procentowy udział objętości krwi zajmowanej przez erytrocyty. Norma wynosi 40–54% dla mężczyzn i 37–47% dla kobiet.
5. Średnie stężenie hemoglobiny w erytrocycie (MCHC): norma wynosi 32–36 g/dl. Wysokie lub niskie wartości mogą wskazywać na specyficzne schorzenia, takie jak sferocytoza wrodzona czy talasemia.
6. Liczba retikulocytów (RC): powinna wynosić ok. 0,5–1,5% liczby dojrzałych erytrocytów. Wysoki poziom może być spowodowany utratą krwi, niedokrwistością czy suplementacją żelaza.
7. Współczynnik zmienności rozkładu objętości erytrocytów (RDW): norma wynosi 11,5-14,5%. Wartość ta odzwierciedla zmienność objętości erytrocytów. Większe wartości mogą świadczyć o niedoborach witamin lub po transfuzji krwi.

Wyniki morfologii krwi: leukocyty 

Wyniki badań krwi pozwalają także na ocenę parametrów związanych z WBC, czyli białymi krwinkami, znanych również jako leukocyty. Morfologia krwi pozwala przede wszystkim ustalić ogólną liczbę WBC, czyli całkowitą liczbę leukocytów we krwi. Norma wynosi między 4000 a 10000/µl. Zwiększenie tej liczby może być spowodowane zakażeniem, a jeśli przekracza 30000/µl, może to wskazywać na poważne schorzenia, takie jak białaczka.

Niekiedy podwyższenie liczby leukocytów może być efektem niewłaściwej diety lub intensywnego wysiłku fizycznego przed badaniem krwi. Natomiast obniżona wartość leukocytów często wynika z ostrej infekcji wirusowej lub jej początków. Rzadsze przyczyny przekroczenia normy WBC obejmują leczenie immunosupresyjne, takie jak stosowanie glikokortykosteroidów lub leków przeciwpsychotycznych, poważne niedożywienie lub różne formy białaczki.

Wyniki morfologii krwi: trombocyty 

Wyniki morfologii krwi pozwalają na ocenę kilku istotnych parametrów dotyczących trombocytów, czyli płytek krwi:

1. PLT (Całkowita liczba płytek krwi): norma wynosi 150000-400000 µl. Podwyższona liczba płytek krwi może występować w przypadku niedoboru żelaza, nadpłytkowości samoistnej, przewlekłych zakażeń, po usunięciu śledziony, a także w czasie ciąży. Natomiast zbyt niska liczba trombocytów może być związana z niedostateczną produkcją w szpiku, ostrymi białaczkami, przerzutami raka do szpiku, chorobami autoimmunologicznymi oraz skutkami ubocznymi niektórych leków.
2. MPV (Średnia objętość trombocytów): norma wynosi 7,5-10,5 fl. Niski poziom MPV może wskazywać na upośledzenie produkcji płytek krwi.

Należy pamiętać, że interpretację wyników badań krwi powinien przeprowadzić lekarz. Opisane informacje mają charakter ogólny i nie zastępują wizyty u specjalisty.

Morfologia krwi: jak się przygotować?

Krew do badań morfologii krwi zwykle pobiera się od pacjenta w godzinach porannych. Aby uzyskać wiarygodne wyniki, badanie morfologii krwi przeprowadza się na czczo. Pacjent przez 8 do 12 godzin wcześniej nie może spożywać pokarmów, napojów słodzonych, gumy do żucia ani nie palić papierosów. Przez 2-3 dni przed badaniem warto również powstrzymać się od spożywania alkoholu. Ponadto, pacjent powinien unikać dużego wysiłku fizycznego przed pobraniem krwi, a jeśli to możliwe, powinien powstrzymać się od przyjmowania leków do czasu badania.

Około 2 godziny przed pobraniem krwi zaleca się wypicie 1-2 szklanek wody. Brak spożycia jakichkolwiek napojów w dniu badania może prowadzić do zmniejszenia objętości krwi i trudności w znalezieniu żył. W takiej sytuacji pobranie krwi może być utrudnione, szczególnie u osób z delikatnymi i kruchymi naczyniami krwionośnymi.

Morfologia krwi: kiedy powtórzyć badanie?

Wyniki morfologii krwi są zależne od wielu czynników. Jeśli zauważysz znaczące odstępstwa od normy w jednym lub kilku parametrach, nie wpadaj od razu w panikę, lecz skonsultuj się z lekarzem.

Po pierwsze, istnieje możliwość błędów diagnostycznych, dlatego lekarz może zalecić powtórzenie badania w celu potwierdzenia wyników. Po drugie, nieprawidłowości w morfologii krwi często stanowią punkt wyjścia do dalszej diagnostyki, co pozwala na trafną interpretację tych odchyleń.

Należy pamiętać, że interpretację wyników badań krwi powinien przeprowadzić lekarz. Opisane informacje mają charakter ogólny i nie zastępują wizyty u specjalisty.

* Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarczana jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.

Źródło podanych w artykule norm: DKMS.pl

Więcej ciekawych materiałów w Ann:

• Warto wiedzieć z Ann: Siarczyny są szczególnie niebezpieczne dla osób z astmą
• Orbitrek – spalaj kalorie i ciesz się piękną sylwetką
• Edukacja Ann: Astma – cierpi na nią niemal co dziesiąte dziecko