Miażdżyca tętnic kończyn dolnych utrudnia napływ krwi do nóg. Objawem miażdżycy nóg są bóle kończyn dolnych, które na początku pojawiają się podczas chodzenia. Wraz z postępem choroby, dolegliwości mogą występować również w spoczynku. Nieleczona miażdżyca nóg może mieć poważne konsekwencje. Potwierdzona miażdżyca nóg wymaga zarówno regularnego zażywania leków, jak i odpowiedniej zmiany stylu życia. W jaki sposób lekarz stawia rozpoznanie miażdżycy nóg? Komu szczególnie zagraża ta choroba i na czym polega jej leczenie? Dowiedz się z Poradnika Ann!
Miażdżyca nóg – na czym polega?
Miażdżyca nóg to przewlekła choroba, wskutek której przepływ krwi w naczyniach nóg zostaje zaburzony. Najprościej mówiąc, miażdżyca nóg polega na „zatykaniu” tętnic w kończynach dolnych. Zwężenie i zamykanie naczyń krwionośnych jest wynikiem powstawania blaszek miażdżycowych. Blaszki te tworzą się w ścianach tętnic, prowadząc do ich stopniowego przewężania. Im węższe stają się naczynia, tym mniej krwi dociera do tkanek kończyn dolnych. Krew jest niezbędna do zaopatrzenia mięśni, ścięgien, kości oraz skóry w tlen i składniki odżywcze. Niewystarczające zaopatrzenie w krew może skutkować martwicą tkanek, dlatego bardzo ważne jest, by miażdżycę nóg rozpoznawać i leczyć już na wczesnych etapach rozwoju choroby.
Miażdżyca nóg – kto może zachorować?
Miażdżyca nóg jest choroba, w powstawaniu której ogromną rolę odgrywa styl życia chorego. Niestety, nieprawidłowe nawyki dietetyczne, nadwaga i wysoki poziom cholesterolu sprzyjają odkładaniu blaszek miażdżycowych.
Warto również wiedzieć, że rozwój miażdżycy nóg ma w wielu przypadkach związek z paleniem papierosów. U palaczy choroba postępuje zdecydowanie szybciej; istnieje również wyższe ryzyko całkowitego niedokrwienia kończyny oraz konieczności jej amputacji.
Do miażdżycy kończyn dolnych przyczyniają się również przewlekłe choroby metaboliczne, takie jak nadciśnienie tętnicze oraz cukrzyca.
Cały artykuł dostępny w bezpłatnej aplikacji Ann Asystent Zdrowia lub po zalogowaniu na stronie
Objawy miażdżycy nóg
Pierwszym i najbardziej charakterystycznym objawem miażdżycy nóg są bóle łydek podczas chodzenia. Ból początkowo pojawia się podczas chodzenia na dłuższych dystansach (kilkaset metrów). Chwilowy odpoczynek umożliwia ustąpienie dolegliwości.
Przyczyną bólu jest niedokrwienie tkanek podczas ich zwiększonego zapotrzebowania na tlen i składniki odżywcze, czyli w trakcie wysiłku fizycznego. Z czasem, ból występuje po przejściu coraz krótszej odległości.
Objawem skrajnie zaawansowanej miażdżycy nóg jest ból kończyny w trakcie spoczynku. Jeśli dolegliwości towarzyszą choremu przez cały czas, należy szukać pilnej pomocy lekarskiej. Całkowite zablokowanie przepływu krwi w nodze nosi nazwę krytycznego niedokrwienia kończyny.
Brak szybkiego przywrócenia krążenia krwi niesie za sobą ryzyko martwicy oraz konieczności amputowania kończyny.
Miażdżyca kończyn dolnych – badania diagnostyczne
Diagnostyka miażdżycy kończyn dolnych opiera się na wywiadzie lekarskim, badaniu fizykalnym oraz badaniach pomocniczych. Obraz choroby jest charakterystyczny, dlatego lekarz może w wielu przypadkach postawić wstępną diagnozę już po rozmowie z chorym.
Potwierdzeniem problemów z ukrwieniem kończyny jest słabo wyczuwalne tętno na tętnicach kończyn. Najczęściej tętno badane jest w kilku lokalizacjach: na tętnicy udowej, podkolanowej, piszczelowej tylnej oraz grzbietowej stopy. Brak wyczuwalnego tętna na jednej z kończyn może świadczyć o braku przepływu krwi na danym odcinku.
Potwierdzeniem badania fizykalnego w niedokrwieniu kończyny dolnej jest badanie USG z funkcją Doppler. Dzięki niemu możliwe jest oszacowanie przepływu krwi w tętnicach kończyny. Najdokładniejszym badaniem obrazowym, wykorzystywanym w diagnostyce miażdżycy nóg, jest tomografia komputerowa w opcji angio (tzw. angio-TK kończyn dolnych).
Badanie polega na podaniu kontrastu do naczyń, dzięki czemu uzyskuje się dokładny obraz drożności naczyń w całych kończynach dolnych. Takie badanie jest przydatne podczas planowania zabiegu udrożnienia zatkanych tętnic.
Miażdżyca nóg – leczenie
Rozpoznanie miażdżycy nóg wymaga zarówno wdrożenia prawidłowego leczenia farmakologicznego, jak i zmiany stylu życia pacjenta. Leki na miażdżycę nóg mają za zadanie poprawić krążenie krwi w kończynach, zmniejszyć jej krzepliwość oraz obniżyć poziom cholesterolu w organizmie. Niestety, żadna tabletka nie jest w stanie odwrócić zmian miażdżycowych w naczyniach.
Najskuteczniejszą formą walki z niedokrwieniem nóg jest tak zwany trening marszowy. Trening polega na regularnym maszerowaniu do momentu wystąpienia bólu, odpoczynku aż do ustąpienia dolegliwości, a następnie ponownym maszerowaniu. Taki trening stymuluje rozwój nowych naczyń krwionośnych, wpływając na poprawę krążenia w kończynie.
Pacjenci z całkowicie zatkanymi naczyniami w nogach wymagają leczenia zabiegowego. Do udrażniania tętnic najczęściej wykorzystuje się stenty wewnątrznaczyniowe. Operacja wymaga zmiany stylu życia pacjenta – wprowadzenia zdrowej diety, regularnej aktywności fizycznej oraz całkowitego zaprzestania palenia.
Niestety, powrót do niezdrowych nawyków może skutkować szybkim nawrotem niedokrwienia kończyny.
Autorka: Krzysztofa Białożyt-Stwora, Ann Asystent Zdrowia