Jako uzupełnienie, na zapas lub dla przyjemności. To trzy rodzaje drzemki. Okazuje się, że kótki sen w ciągu dnia może poprawić samopoczucie, zwiększyć czujność, usprawnić koncentrację i myślenie. Jednak, aby więcej zyskać niż stracić, z drzemek trzeba umieć korzystać. Jaka drzemka jest najlepsza dla naszego mózgu? Przeczytaj i dowiedz się więcej!
Jakie są rodzaje drzemek?
Choć podkładanie książki pod poduszkę nie pomoże nikomu w nauce, to już krótki sen może zwiększyć jej skuteczność. Jak pokazują badania, popołudniowa drzemka może przynieść też inne korzyści dla mózgu, psychiki i intelektu. Jednak niekoniecznie jest to sposób dla każdego, a decydując się na drzemanie, warto znać kilka zasad.
Jak mówią specjaliści istnieją trzy rodzaje drzemek:
- osoby cierpiące na niedobory snu, drzemką je uzupełniają
- drzemka niejako na zapas przed planowanym, skróconym snem, np. w przypadku pracy nocą
- drzemki, które mogą być określone jako krótki sen dla przyjemności.
Według specjalistów istnieją badania, które wskazują na korzystne skutki drzemek. Okazuje się, iż osoby drzemiące wskazywały na lepszy nastrój i mniejszą senność. Dodatkowo poprawiała się ich zdolność logicznego myślenia, czas reakcji czy zdolności psychomotoryczne.
Czy drzemka ułatwia uczenie się?
Badacze podjęli się sprawdzenia czy drzemka może znacząco poprawiać utrwalanie zapamiętanych wcześniej informacji. Doświadczenie zostało przeprowadzone na dwóch grupach ochotników. Uczestnicy badania mieli za zadanie nauczyć się zestawu słów i ich par. Potem, jedna grupa oglądała film, a druga udała się na drzemkę. W wyznaczonym czasie uczestnicy próbowali odtworzyć zapamiętane wyrazy i ich pary.
Testy wykonane podczas tego badania sprawdzały dwa rodzaje pamięci: zależną od hipokampa (ważna dla zapamiętywania struktura mózgu) oraz od niego niezależnej. Po upływie ok. 90 minut, w testach sprawdzających pamięć niezależną od hipokampa, obie grupy radziły sobie gorzej niż natychmiast po cyklu nauki.
Jednak w zadaniach sprawdzających pamięć wykorzystującą hipokamp, osoby po drzemce trwającej 45-60 minut radziły sobie praktycznie tak samo, jak zaraz po sesji nauki i aż pięciokrotnie lepiej niż ochotnicy, którzy oglądali film. Pomocny wpływ drzemki potwierdziły badania pracy mózgów uczestników projektu, wykrywając specyficzne dla zapamiętywania i pracy hipokampa sygnały elektryczne.
Autor tegoż eksperymentu stwierdził, iż krótka drzemka w biurze czy w szkole wystarczy, aby znacznie poprawić naukę.
Krótkie drzemki nie dla nastolatków
Najskuteczniej działała przy tym przerwa na sen trwająca od 30 do 60 min. Jeden wynik naukowców nawet zaskoczył. Otóż drzemiące nastolatki nieco lepiej spały w nocy, co wydaje się sprzeczne z intuicją i nie zgadza się z wcześniejszymi badaniami. Trzeba jednak koniecznie zaznaczyć, że projekt był prowadzony w Chinach. To ważne, ponieważ, jak zwracają uwagę jego autorzy, w zachodniej kulturze zwykle stosuje się sen jednofazowy – nocą, natomiast w Chinach plan dnia często uwzględnia czas na drzemkę. To może wiele zmieniać. Badanie zespołu z Uniwersytet Pittsburskiego pokazało np., że amerykańskie nastolatki śpią nocą gorzej, jeśli drzemią w ciągu dnia. Z drugiej strony, wiele z nich spało zbyt krótko w nocy, co skłaniało ich do snu w dzień.
Nie ma zaleceń, według których dzieci szkolne powinny drzemać. Eksperci od snu zalecają przede wszystkim odpowiednio długi sen nocny, co jest szczególnie ważne u dzieci i młodzieży. Nastolatki obciążone nauką, licznymi obowiązkami oraz niekontrolowanym czasem przed komputerem- powoduje znaczne skrócenie nocnego snu. W taki wypadku krótka drzemka poprawić funkcjonowanie.
Jednak jak podkreślają specjaliści psychiatrzy w przypadku młodzieży trzeba jeszcze wziąć pod uwagę fakt, że w tym wieku rytm snu i czuwania przesuwa się do przodu. Drzemka może jeszcze dodatkowo opóźnić zaśnięcie. Dlatego, jeżeli chodzi o młodzież, zalecana jest ostrożność w ucinaniu sobie drzemek.
Seniorze korzystaj z drzemki na zdrowie!
Naukowcy z Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa w Baltimore sprawdzili wpływ godzinnej drzemki wśród kilku tysięcy osób w wieku powyżej 65 r.ż. Z pomocą testów sprawdzili ich możliwości intelektualne. Popołudniowa drzemka powodowała, że uczestnicy wypadali w testach tak, jakby byli o pięć lat młodsi.
Jednak sprawa jednak jest bardziej skomplikowana – podkreślają badacze. Wraz z wiekiem, organizm potrzebuje mniej snu. Seniorzy nie tylko śpią krócej, ale i jakość tego snu jest gorsza. Naukowcy zauważają również rosnący odsetek osób korzystających z krótkich drzemek w ciągu dnia. W tym przypadku takie drzemki jeszcze bardziej pogarszają jakość snu nocnego.
Trzeba więc obserwować siebie i swoje reakcje. Jeśli już ktoś decyduje się na drzemkę, powinien zwrócić uwagę na czas jej trwania. Różne badania podają inne długości korzystnej drzemki. Trudno więc jednoznacznie określić jaki czas jest najlepszy. Krótka, 10-15-minutowa drzemka jest pod tym względem bezpieczna.
Jeśli decydujesz się na drzemkę, to raczej krótką
Warto wiedzieć, że według naukowców drzemki dłuższe niż 40 minut zwiększają ryzyko zespołu metabolicznego – zbioru zaburzeń podnoszących ryzyko rozwoju chorób układu krążenia i cukrzycy. Podwyższone ryzyko miały również osoby silnie zmęczone w ciągu dnia.
Dlatego, aby drzemki wyszły nam na zdrowie, można stosować drzemki, jeśli nie odbija się to na śnie nocnym. Jeśli poprzedniej nocy spaliśmy krócej , drzemka może przynieść pożądane korzyści. Takie krótkie drzemki mogą na przykład zastąpić kawę. Drzemek w ciągu dnia powinny unikać osoby, które cierpią na bezsenność. Specjaliści zalecają również szczególną ostrożność w przypadku osób starszych i młodzieży