Kolonoskopia to badanie jelita grubego, które pozwala wykryć wiele chorób tego narządu. Każda osoba po 55 roku życia powinna wykonać profilaktyczną kolonoskopię. Wiele osób zastanawia się, jak przebiega badanie kolonoskopowe. Czy można wykonać kolonoskopię w znieczuleniu? Jak się przygotować do badania? Dowiedz się z Poradnika Ann!
- Kolonoskopią nazywamy badanie jelita grubego za pomocą endoskopu.
- Obecnie w Polsce profilaktyczna kolonoskopia jest ze środków Programu Badań Przesiewowych.
- Przygotowanie do kolonoskopii zaczyna się 1-2 dni przed badaniem.
- Częstość powtarzania kolonoskopii zależy od wskazań do badania i indywidualnej sytuacji każdego pacjenta.
- W niektórych przypadkach, kolonoskopię można wykonać w znieczuleniu.
Kolonoskopia: jak się przygotować?
Kolonoskopią nazywamy badanie jelita grubego za pomocą endoskopu, czyli specjalnego urządzenia wyposażonego w niewielką kamerę. Endoskop wprowadzany do jelita grubego pozwala dokładnie obejrzeć jego wnętrze na całej długości – od odbytnicy, przez okrężnicę, aż do kątnicy. Podczas kolonoskopii pacjent proszony jest o położenie się na boku. Następnie, przez odbyt do jelita grubego wprowadzany jest endoskop.
Czy kolonoskopia jest bolesna?
Rurka endoskopu jest cienka i nie wywołuje dolegliwości. Dodatkowo, przed badaniem endoskop zostaje pokryty żelem znieczulającym. Podczas kolonoskopii konieczne jest wprowadzenie do jelita pewnej ilości powietrza, aby rozszerzyć ściany jelita. U szczególnie wrażliwych pacjentów, nawet delikatne „nadmuchanie” jelita może powodować dyskomfort. W trakcie kolonoskopii możliwe jest nieprzyjemne odczucie w brzuchu, jednak większość pacjentów dobrze toleruje badanie i nie odczuwa dolegliwości bólowych.
Kolonoskopia w znieczuleniu
Czy kolonoskopię można wykonać w znieczuleniu? Tak, jest to możliwe szczególnie u pacjentów wrażliwych, a także u dzieci. Warto jednak wiedzieć, że znieczulenie ogólne wymaga dodatkowych nakładów finansowych i organizacyjnych ze strony jednostki przeprowadzającej badanie. Do przeprowadzenia i nadzoru znieczulenia potrzebny jest anestezjolog. Po wybudzeniu pacjent wymaga monitorowania parametrów życiowych. Z tego powodu, kolonoskopię w znieczuleniu najczęściej wykonuje się w warunkach szpitalnych. NFZ często odmawia finansowania kolonoskopii ze znieczuleniem w trybie ambulatoryjnym. Niektórzy pacjenci decydują się na taki zabieg w ramach usług odpłatnych.
Kolonoskopia – kiedy wykonać?
Kolonoskopię wykonujemy w dwóch podstawowych sytuacjach. Pierwszą z nich są niewyjaśnione dolegliwości lub podejrzenie choroby jelit. Kolonoskopia pozwala wykryć między innymi choroby zapalne jelit, polipy czy nowotwory. Drugim wskazaniem do wykonania kolonoskopii jest profilaktyka. U każdej zdrowej osoby po 55 roku życia, wskazana jest profilaktyczna kolonoskopia.
Obecnie w Polsce profilaktyczna kolonoskopia jest finansowana ze środków Programu Badań Przesiewowych. W ramach akcji rozsyłane są imienne zaproszenia dla osób w wieku 55-64 lata. Jeśli otrzymamy takie zaproszenie, z całą pewnością warto z niego skorzystać. Badanie to pozwala wykryć raka jelita grubego, który jest jednym z najczęściej występujących nowotworów. Wcześnie wykryta choroba jest w pełni uleczalna. Można zatem powiedzieć, że profilaktyczna kolonoskopia ratuje życie.
Kolonoskopia jak się przygotować?
Prawidłowe przygotowanie do kolonoskopii jest niezbędnym elementem badania. Nieprzygotowane jelito uniemożliwia przeprowadzenie kolonoskopii. Zalegające w jelitach masy kałowe utrudniają obejrzenie ścian. Z tego powodu, przygotowanie do kolonoskopii należy potraktować poważnie. Całą procedurę zaczyna się 1-2 dni przed badaniem. Należy wykupić w aptece zalecony przez lekarza preparat (np. Fortrans, CitraFleet), a następnie stosować go zgodnie z instrukcją
Środek przygotowawczy do kolonoskopii ma działanie przeczyszczające, dlatego musimy spodziewać się częstych wizyt w toalecie. Prawidłowe przygotowanie rozpoznamy wówczas, gdy z jelita będzie wydobywał się płyn o przezroczystym lub białawym zabarwieniu. Pamiętajmy, by w trakcie przygotowania do kolonoskopii wypić odpowiednią dla danego preparatu ilość płynów (znajdziemy ją w ulotce).
Kolonoskopia jak się przygotować? Przeciwwskazania do kolonoskopii.
Kolonoskopia jest badaniem stosunkowo bezpiecznym. Warto jednak wiedzieć, że istnieją pewne stany, w których badanie jest przeciwwskazane. Nie należy wykonywać kolonoskopii u osób z zaostrzeniem stanów zapalnych w jamie brzusznej (np. zapalenie wyrostka robaczkowego, zapalenie otrzewnej). Przeciwwskazaniem do badania są również zaburzenia krzepnięcia krwi, które mogłyby doprowadzić do krwotoku w czasie kolonoskopii. Kolonoskopii nie wykonuje się również u osób w ciężkim stanie ogólnym, z niewydolnością serca lub oddechową. Warto jednak pamiętać, że większość przeciwwskazań do kolonoskopii ma charakter czasowy. Zazwyczaj po ustabilizowaniu stanu pacjenta i odczekaniu kilku tygodni, badanie jest możliwe do przeprowadzenia.
Kolonoskopia – jak często trzeba powtarzać?
Częstość powtarzania kolonoskopii zależy od wskazań do badania i indywidualnej sytuacji każdego pacjenta. Jeśli badanie było wykonywane w ramach profilaktyki i nie wykazało odchyleń, warto powtórzyć je najwcześniej po 10 latach. Jeśli natomiast wykryte zostały zmiany wymagające kontroli (np. polipy), zwykle zaleca się powtórzenie badania po 1-3 latach. Częstsze powtórzenia kolonoskopii mogą również być wskazane u osób obarczonych genetycznym ryzykiem raka jelita grubego (gdy nowotwór występował u ich bliskich krewnych).
