Kwas moczowy to jeden z produktów przemiany materii. Największe ilości tego składnika powstają w organizmie po zjedzeniu mięsa, alkoholu oraz ciężkostrawnych potraw. Zbyt wysoki poziom kwasu moczowego może prowadzić do ataku dny moczanowej. Na czym polega ta choroba? W jaki sposób z nią walczyć? Jak dietą obniżyć kwas moczowy? Dowiedz się z Poradnikiem Ann!
Źródła kwasu moczowego w diecie
Kwas moczowy powstaje w organizmie człowieka podczas rozkładu tzw. puryn. Jest to grupa związków chemicznych, które występują w pokarmach zawierających dużą ilość białka. Czysty kwas moczowy nie występuje w naszym pożywieniu. Jednak spożywanie składników bogatych w puryny, prowadzi do podwyższenia poziomu kwasu moczowego.
Jakie pokarmy są odpowiedzialne za wysoki poziom kwasu moczowego w naszym organizmie? Należy wymienić przede wszystkim mięso, ryby, owoce morza, a także nabiał – sery, jaja i przetwory mleczne. Ponadto, wysokie stężenie puryn zawierają źródła roślinnego białka, takie jak soczewica, fasola, ciecierzyca i inne strączki. Nadmierne spożycie tych produktów może zwiększać stężenie kwasu moczowego w organizmie.
Kwas moczowy – jakie powoduje choroby?
Czy wysoki poziom kwasu moczowego jest niebezpieczny? To zależy od wielu czynników. U zdrowego człowieka, stężenie kwasu moczowego we krwi powinno wynosić od 3 do 7 mg/dl. Gdy poziom kwasu moczowego przekracza normę, taki stan nazywamy hiperurykemią. Sama hiperurykemia nie jest jeszcze chorobą – u wielu osób, nie powoduje żadnych dolegliwości. Mówimy wówczas o hiperurykemii bezobjawowej.
Trzeba niestety mieć na uwadze, że wysoki poziom kwasu moczowego może prowadzić do rozwoju dny moczanowej. To bardzo bolesna dolegliwość, w której nadmiar kwasu moczowego odkłada się w postaci kryształów w tkankach. Pierwsze objawy dny moczanowej najczęściej pojawiają się w okolicy palucha. Taki stan nazywamy podagrą. Dna moczanowa chętnie zajmuje również inne stawy – kolana, barki, nadgarstki, a także drobne stawy rąk.
Czy każda osoba z podwyższonym poziomem kwasu moczowego zachoruje na dnę moczanową? Nie, ponieważ istnieją również inne czynniki wyzwalające tę chorobę. Do napadu dny może prowadzić nieprawidłowa dieta (nadmiar pokarmów bogatych w puryny, najczęściej w połączeniu z alkoholem), ale również czynniki genetyczne lub inne choroby przewlekłe. Warto jednak mieć na uwadze, że przewlekły nadmiar kwasu moczowego w organizmie jest szkodliwy i wymaga odpowiedniego postępowania dietetycznego.
Jak dietą obniżyć kwas moczowy? Zasady
Podstawową zasadą diety obniżającej stężenie kwasu moczowego jest wykluczenie produktów bogatych w puryny. Dieta powinna być lekkostrawna, o zmniejszonej ilości tłuszczu. Wysokie stężenie kwasu moczowego często współistnieje z nadwagą lub otyłością – w takich przypadkach korzystne jest ograniczenie kalorii i redukcja masy ciała. Bardzo ważna jest technika przygotowywania posiłków. Należy unikać smażenia i pieczenia, a najkorzystniejszą metodą jest gotowanie na parze. Potrawy mięsne powinny być przygotowywane poprzez wygotowanie w dużej objętości wody. W ten sposób pozbędziemy się z mięsa nadmiaru puryn.
Jak dietą obniżyć kwas moczowy? Tych produktów unikaj!
Lista produktów, które należy ograniczyć w diecie obniżającej kwas moczowy, zawiera przede wszystkim mięso, ryby oraz nabiał. Szczególnie wysoka ilość puryn znajduje się w podrobach mięsnych (m.in. wątróbka) oraz konserwach rybnych. Te produkty najlepiej całkowicie wyeliminować z diety. Podczas gotowania mięsa, duża ilość puryn przedostaje się do wody. Z tego powodu, wywary i buliony na bazie mięsa należy zastąpić warzywnymi.
Dieta obniżająca kwas moczowy wymaga spożywania odpowiedniej ilości płynów – minimum 2,5 l każdego dnia. Niestety, trzeba zrezygnować z picia kawy i mocnej herbaty. Całkowicie zakazane jest spożywanie alkoholu. Czy w diecie obniżającej kwas moczowy można spożywać warzywa i owoce bez ograniczeń? Warto wiedzieć, że niektóre warzywa również zawierają puryny. Dotyczy to szczególnie kalafiora, brokułów, szpinaku oraz brukselki. Należy unikać również nadmiaru roślin strączkowych (fasola, ciecierzyca, bób) oraz grzybów.
Podwyższony kwas moczowy – co robić, gdy dieta nie wystarcza?
Co robić, gdy mimo stosowania odpowiedniej diety poziom kwasu moczowego nie wraca do normy? Przede wszystkim warto mieć świadomość, że dieta jest jednym z wielu czynników wpływających na stężenie tego składnika. Uważa się, że postępowanie dietetyczne pozwala obniżyć poziom kwasu moczowego o około 20%. Na wahania poziomu kwasu moczowego wpływają również czynniki genetyczne, masa ciała, wydolność nerek i wątroby, a także zażywane leki.
Kontrola zdrowia i analiza pomiarów z Ann Asystent Zdrowia
Walka z wysokim poziomem kwasu moczowego powinna odbywać się pod opieką lekarza. Często konieczne jest wykonanie badań, które pomogą ustalić przyczynę takiego stanu. U wielu pacjentów, poza odpowiednią dietą, konieczne jest stosowanie leków obniżających poziom kwasu moczowego.
Przydatnym narzędziem wspomagającym kontrolę stanu zdrowia oraz analizę pomiarów będzie bezpłatna aplikacja Ann Asystent Zdrowia. W panelu ZDROWIE zarejestrowani użytkownicy aplikacji Ann Asystent Zdrowia bezpłatnie otrzymują pakiet narzędzi, ułatwiających kontrolę stanu zdrowia.
W KARCIE PACJENTA znajduje się m.in.:
- kalendarz przyjmowania leków oraz harmonogram wizyt u lekarza
- narzędzie monitorujące: zawartość cukru w organizmie, ciśnienia krwi, wagę, tętno oraz temperaturę ciała.
Użytkownicy aplikacji mają również możliwość ustawienia automatycznej analizy ww. pomiarów; Dzięki takim rozwiązaniom zdecydowanie szybciej zauważymy poprawę lub odchylenia od normy. W razie potrzeby Ann Asystent Zdrowia doradzi konsultację medyczną.
W panelu ZDROWIE znajduje się również karta LEKI, a w niej każdy zalogowany użytkownik może:
- wyszukać więcej informacji na temat interesujących go leków
- dodać zażywane przez siebie farmaceutyki
- zeskanować kod kreskowy leku i dowiedzieć się więcej na temat preparatu przepisanego przez lekarza.
W ramach aplikacji, każdy pacjent może również sprawdzić interakcje leków, które zażywa. Tworząc swoją listę dowiemy się, które leki przyjmowane jednocześnie, mogą dawać skutki uboczne.
Więcej ciekawych artykułów i poradników Ann: