Przerost gruczołu piersiowego u płci męskiej, czyli ginekomastia, to dla wielu mężczyzn wstydliwy problem. Choroba może być jednak symptomem wielu poważnych schorzeń, dlatego nie należy jej ignorować. Co doprowadza do rozrostu gruczołu piersiowego? Czy istnieją sposoby leczenia schorzenia i polepszenia komfortu chorego? Przeczytaj w Ann!
Czym jest ginekomastia?
Choroba polega na przeroście największego gruczołu skórnego, czyli gruczołu piersiowego. Powiększenie piersi może być jednostronne lub obustronne i jest związane z rozrostem tkanki gruczołowej, włóknistej i tłuszczowej. Warto dodać, że powiększenie piersi może pojawić się u mężczyzn w każdym wieku. Czasami towarzyszą mu dolegliwości bólowe oraz pieczenie.
Ginekomastia a zaburzenia hormonalne
Rozrost gruczołu piersiowego związany jest przede wszystkim z nieprawidłową ilością takich hormonów jak estrogeny i androgeny. Męskie estrogeny odpowiadają głównie za popęd płciowy i ruch plemników. Androgeny natomiast, do których należy m.in. testosteron, są związane z rozwojem męskich cech płciowych i popędem seksualnym. Zaburzenie równowagi między wspomnianymi hormonami doprowadza do rozrostu gruczołu piersiowego. Przyczyną ginekomastii jest zmniejszenie wytwarzania lub działania testosteronu albo zwiększenie produkcji i działania estrogenów. W rozwoju choroby mogą mieć również znikomy udział inne hormony takie jak prolaktyna, tyroksyna czy kortyzol.
Przyczyny rozrostu gruczołu piersiowego u mężczyzn
Zaburzenie równowagi między hormonami bardzo często jest objawem różnych schorzeń. Należą do nich m.in. nowotwór jądra, marskość wątroby, niewydolność nerek, zakażenie AIDS, nadczynność tarczycy czy choroby neurologiczne.
Ginekomastii sprzyja także otyłość i związane z chorobą nadmierne odkładanie się tkanki tłuszczowej. W tym przypadku pierś ma miękką konsystencję i jest powiększona w niewielkim stopniu. Rozrost gruczołu piersiowego związanego z nadmiarem tkanki tłuszczowej nazywany jest lipomastią.
Przyczyną ginekomastii jest także przyjmowanie niektórych leków. Jakie preparaty mogą doprowadzić do rozwoju choroby? Należą do nich m.in. leki na niepłodność, leki przeciwgrzybiczne, anaboliki stosowane przez kulturystów czy lekarstwa stosowane przy chorobie wrzodowej żołądka. Czasami ginekomastia pojawia się bez żadnej przyczyny, pomimo prawidłowych badań hormonalnych.
Ginekomastia a wiek
Rozrost gruczołu piersiowego bardzo często obserwuje się u noworodków, głównie pomiędzy 10. a 12. dniem życia. Przyczyną ginekomastii jest przechodzenie hormonów od matki. Choroba najczęściej mija samoistnie bez żadnych komplikacji.
Kolejną grupą wiekową, u której może dojść do rozrostu gruczołu piersiowego, są nastolatkowie w okresie dojrzewania płciowego. W tym czasie dochodzi do zmian hormonalnych i może pojawić się zaburzenie równowagi między estrogenami i androgenami. Ginekomastia u nastolatków również ustępuje samoistnie, najczęściej w ciągu trzech lat.
Powiększenie piersi pojawia się także u starszych mężczyzn. Ginekomastia w przypadków panów powyżej 50 r.ż. bardzo często związana jest z andropauzą, czyli okresem męskiego przekwitania. Dochodzi wtedy do zmniejszenia wydzielania testosteronu, co sprzyja rozrostowi gruczołu piersiowego.
Ginekomastia: diagnostyka
Pomimo wyraźnego objawu w postaci powiększenia piersi, ginekomastia wcale nie jest łatwa do zdiagnozowania. Specjalistom często nie udaje się znaleźć przyczyny choroby. Dlatego w diagnostyce bardzo ważny jest wywiad, podczas którego lekarz uzyskuje informacje na temat spożycia alkoholu, przyjmowanych leków, chorób przewlekłych czy popędu płciowego.
Ważną procedurą jest także badania palpacyjne gruczołów piersiowych i jąder, a także ocena otyłości. W razi wątpliwości lekarz może również zlecić badanie ultrasonograficzne, czyli badanie obrazowe. Badania hormonalne nie zawsze są zlecane i dotyczą szczególnie młodych mężczyzn po okresie pokwitania. Wykonuje się je także u osób z zaburzeniami erekcji lub zmianami w wielkości jąder.
Do jakiego lekarza udać się z przerostem gruczołu piersiowego?
Na początku warto wybrać się do lekarza pierwszego kontaktu. W dalszej kolejności może on nas skierować do endokrynologa.
Leczenie przerostu gruczołu piersiowego
Najważniejsze w leczeniu jest ustalenie przyczyny choroby. Jeśli powodem są zaburzenia hormonalne, wtedy stosuje się terapię farmakologiczną. Celem leczenia jest przywrócenie równowagi pomiędzy ilością i aktywnością estrogenów oraz androgenów. W przypadku chorób przewlekłych, którym towarzyszy ginekomastia, istotne jest zdiagnozowanie i rozpoczęcia leczenia schorzeń. Jeśli powodem przerostu gruczołu piersiowego jest przyjmowanie niektórych leków, wtedy lekarz może zamienić preparaty na inne.
U osób otyłych podstawą leczenia jest zmiana diety, a także aktywność fizyczna. W przypadkach nasilonej i długotrwającej choroby, czasami przeprowadza się operację chirurgiczną. Polega ona na usunięciu nadmiaru tkanki gruczołowej lub tkanki tłuszczowej.
Zdarza się, że osoba zmagająca się z chorobą potrzebuje również wsparcia psychologicznego. Rozrost gruczołu piersiowego u wielu mężczyzn może doprowadzić do rozwoju kompleksów i poczucia wstydu.
Autorka: Aleksandra Mazur, Ann Asystent Zdrowia
Czytaj więcej w Ann: