Rak szyjki macicy zajmuje w Polsce szóste miejsce pod względem częstości występowania nowotworów u kobiet. Choroba przebiega bezobjawowo, jednak można ją wykryć na podstawie profilaktycznego badania cytologicznego. Jakie są czynniki sprzyjające rozwojowi choroby i kiedy zgłosić się do lekarza? Przeczytaj w Ann!
Rak szyjki macicy jest nowotworem złośliwym, który rozwija się w szyjce macicy, czyli w jednym z najważniejszych elementów układu rozrodczego kobiet. Jaką rolę pełni szyjka macicy? Przede wszystkim utrzymuje ciążę wewnątrz macicy, a także jest kanałem dla plemników. Poza tym zapobiega infekcjom i pomaga pozbyć się krwi menstruacyjnej.
Rak szyjki macicy może przebiegać bezobjawowo
Na początku rak szyjki macicy nie daje żadnych objawów, dlatego tak ważne są regularne wizyty u ginekologa oraz badanie cytologiczne. Najczęściej chorobę wykrywa się w gabinecie ginekologicznym, bardzo często w zaawansowanym już stadium. W późniejszej fazie nowotworu można wyróżnić kilka symptomów, które powinny wzbudzić niepokój i skłonić do wizyty u lekarza.
Jednym z charakterystycznych objawów raka szyjki macicy są krwawienia między miesiączkami, po stosunku, a także po menopauzie. Symptomem choroby mogą być również obfite upławy o bardzo nieprzyjemnym zapachu. Niepokojącym zwiastunek jest także ból w podbrzuszu i po stosunku. Warto jednak pamiętać, że wspomniane objawy pojawiają się późno i na początku choroba przebiega bezobjawowo.
Rak szyjki macicy – przyczyny
Głównym powodem występowania nowotworu złośliwego jest zakażenie wirusem HPV, czyli brodawczakiem ludzkim, do którego dochodzi w czasie stosunku płciowego. Należy dodać, że infekcja może się również pojawić po bezpośrednim kontakcie ze skórą osobą zakażonej. Większość kobiet i mężczyzn przynajmniej raz w życiu została zakażona wirusem, HPV, ale tylko u 10 procent infekcja rozwija się w kierunku nowotworu. Warto wspomnieć, że rak szyjki macicy może pojawić się nawet po 10-15 latach po zakażeniu wirusem HPV.
Czytaj też: Wirus HPV, jedna z najczęściej występujących chorób wenerycznych [PODCAST]
Kolejną przyczyną choroby może być wczesne rozpoczęcie życia seksualnego lub duża ilość partnerów seksualnych. Do rozwoju nowotworu doprowadza także duża liczba porodów oraz wiek – raka szyjki macicy wykrywa się najczęściej u kobiet powyżej 60 r.ż. Innymi czynnikami ryzyka są:
- infekcje narządu rodnego;
- inne zakażenia narządów płciowych;
- palenie papierosów;
- niewłaściwa dieta – bogata w czerwone mięso, przetwory mięsne i tłuste sosy;
- obniżona odporność związana z przeszczepami narządów;
- stosowanie antykoncepcji hormonalnej przez wiele lat.
Badanie cytologiczne kluczowe w wykrywaniu nowotworu
Cytologia to nieinwazyjne badanie, które wykrywa stany przednowotworowe oraz raka szyjki macicy. Każda kobieta powyżej 21 r.ż. powinna mieć wykonane badanie minimum raz na 3 lata. W Polsce badanie jest refundowane i dostępne dla każdej ubezpieczonej kobiety w wieku 25-59 lat.
Na czym polega cytologia? Podczas badania ginekolog pobiera wymaz z szyjki macicy. W zależności od laboratorium na wynik badania czeka się od kilku dni do nawet kilku tygodni. Należy pamiętać, aby 24 godziny przed cytologią zrezygnować ze współżycia. Badania nie powinno się także wykonywać w trakcie miesiączki.
Od 24 do 48 godzin przed badaniem nie należy używać leków dopochwowych ani przeprowadzać irygacji. Regularne wykonywanie cytologii jest bardzo ważne, ponieważ wcześnie wykryte zmiany nowotworowe są w prawie 100 procentach całkowicie uleczalne. Badanie cytologiczne jest krótkie, bezbolesne i ogólnodostępne, dlatego warto z niego skorzystać i nie dopuścić do rozwoju choroby.
W profilaktyce raka szyjki macicy istotne są również szczepienia przeciwko wirusowi HPV. Są one zalecane przede wszystkim osobom w wieku do 26 lat, w tym również nastolatkom i dzieciom powyżej 9 r.ż. Warto dodać, że największą skuteczność szczepionki obserwuje się u osób, które wcześnie nie współżyły.
Rak szyjki macicy – co dalej?
W przypadku wykrycia nowotworu lekarz powinien zlecić kolejne badanie, które wykażą rozległość i stopień zaawansowania choroby. W tym celu wykonuje się między innymi badania ultrasonograficznego miednicy i jamy brzusznej, czyli badanie USG. Leczenie raka szyjki macicy zależy od etapu choroby. Jednym ze sposobów leczenia jest zabieg chirurgiczny.
W przypadku mniejszych nowotworów, których wielkość nie przekracza 4 cm, usuwa się macicę, niektóre otaczające ją tkanki, organy, a także węzły chłonne. Do innych metod leczenia należą: radioterapia, brachyterapia, chemioterapia. Możliwe jest także połączenie kilku wspomnianych terapii leczniczych.
Z aplikacją Ann Asystent Zdrowia nie zapomnisz o wizycie u lekarza
Bardzo ważnym elementem profilaktyki raka szyjki macicy są regularne wizyty u lekarza oraz badania cytologiczne. Aby o nich nie zapomnieć, warto pobrać bezpłatną aplikację Ann Asystent Zdrowia. Aplikacja jest narzędziem, które pozwala na monitorowanie stanu zdrowia oraz ważnych parametrów.
W KARCIE PACJENTA znajduje się m.in.:
- kalendarz przyjmowania leków oraz harmonogram wizyt u lekarza,
- narzędzie monitorujące: zawartość cukru w organizmie, ciśnienia krwi, wagę, tętno oraz temperaturę ciała.
Użytkownicy aplikacji mają również możliwość ustawienia automatycznej analizy ww. pomiarów; Dzięki takim rozwiązaniom zdecydowanie szybciej zauważymy poprawę lub odchylenia od normy. W razie potrzeby Ann Asystent Zdrowia doradzi konsultację medyczną.
Autorka: Aleksandra Mazur, Ann Asystent Zdrowia
Źródło: Narodowy Fundusz Zdrowia
Czytaj więcej w Ann: