Odstające uszy powodują wiele kompleksów i bardzo często są powodem kpin ze strony rówieśników. Bywają nie tylko defektem kosmetycznym, ale mogą być także związane z wadami rozwojowymi. Jakie są przyczyny odstających uszu u dzieci? Kiedy taki stan powinien być powodem do podjęcia zdecydowanych działań? Jak ocenić, że odstające uszy wymagają interwencji chirurgicznej? Przeczytaj w Ann!
Powodem mogą być geny
Przyczyną odstających uszu są wady w budowie narządu, a dokładniej w budowie chrząstki tworzącej małżowinę uszną. Najczęstszym powodem defektu uszu jest brak grobelki – elementu, który kształtuje strukturę przestrzenną ucha zewnętrznego.
–Jej brak albo nieprawidłowość budowy powodują, że ucho nieprawidłowo się fałduje, nieprawidłowo się składa i odstaje nam od czaszki, dając taki efekt kosmetyczny, który wiele osób chce poprawić, zmienić i nad którym próbuje zapanować – mówi w rozmowie z Ann lek. Piotr Sujkowski, chirurg dziecięcy, specjalista medycyny estetycznej.
Warto dodać, że na odstające uszy mają wpływ również czynniki genetyczne. Jeśli rodzice mają odstające uszy, to istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że dziecko także będzie je mieć. Odstające uszy mogą być też dziedziczone recesywnie. Co to oznacza? Rodzice mogą nosić gen odpowiadający za defekt, ale nie muszą sami go mieć. Może się on natomiast pojawić u dziecka.
Kiedy uszy odbiegają od normy?
Mimo że odstające uszy są widocznym defektem, to nie zawsze wiadomo, gdzie przebiega granica pomiędzy normą a zaburzeniem. Okazuje się, że jest to kwestia indywidualna.
–Teoria mówi, że wtedy, kiedy odstają około 2 cm od linii tutaj ciemieniowej czaszki. Prawda jest taka, że wszystko zależy od proporcji twarzy. Ktoś ma większe uszy, ktoś ma mniejsze lub większe oczy, szerzej lub węziej rozstawione […] To też jest kwestia opinii pacjenta i tego, jak on siebie postrzega i tego, czy mu to sprawia jakąś trudność, przeszkadza w życiu, sprawia, że ma jakieś kompleksy – wyjaśnia chirurg dziecięcy.
Bardzo ważna jest także opinia specjalisty, który ma doświadczenie z pacjentami zmagającymi się z defektem odstających uszu.
Co ważne – same odstające uszy spowodowane wadą w budowie nie generują innych problemów zdrowotnych związanych np. ze słuchem. To defekt kosmetyczny, który można, ale nie trzeba leczyć operacyjnie.
Odstające uszy – interwencja
Jedyną możliwością leczenia odstających uszu jest zabieg chirurgiczny. Warto wiedzieć, że operacja uszu możliwa jest dopiero od 7-8 r.ż. Dlatego jeśli zauważymy u dziecka defekt, musimy poczekać z interwencją chirurgiczną do osiągnięcia odpowiedniego wieku. Nie należy samodzielnie próbować zmniejszyć defektu zakładając np. opaskę na uszy.
–Jeżeli mówimy o wadzie małżowiny usznej, grobelki, której nie ma, to tutaj przyciskanie tego ucha niczego nam nie zmieni poza tym, że zmniejszy komfort życia albo da dolegliwości bólowe takiemu dziecku. Leczenie i tak jest operacyjne. Trzeba odtworzyć, zrekonstruować tę część ucha – tłumaczy lek. Piotr Sujkowski.
Mimo że do lekarza możemy udać się z dzieckiem dopiero po skończeniu przez niego 7-8 r.ż., to bywają sytuacje, kiedy należy zrobić to wcześniej.
–Jeżeli jest brak małżowiny wrodzony, jeżeli jest jakaś poważna wada twarzoczaszki, złożony zespół wad, to oczywiście warto trafić do poradni genetycznej, zrobić dokładną diagnostykę – jaki to jest zespół, jakie jeszcze narządy, organy mogą być upośledzone. Należy sprawdzić dokładnie takiego pacjenta – mówi specjalista w rozmowie z Ann.
Odstające uszy u osób dorosłych
Należy dodać, że bywają sytuacje, kiedy odstaje tylko jedno ucho. Narząd może mieć także inny kształt lub być zdeformowane. Zabiegi chirurgiczne tego typu defektów również są możliwe, jednak bywają poważniejsze.
Najlepszym czasem na operacyjne leczenie uszu jest wieku wczesnoszkolny. Dlaczego? Chrząstka u dziecka jest bardziej elastyczna niż u osoby dorosłej. Łatwiej ją zmanipulować i przywrócić prawidłowy kształt małżowiny. Warto też wspomnieć, że w przypadku dzieci możliwa jest refundacja zabiegu przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Mimo to dorośli także mogą poddać się operacji.
–Oczywiście, u dorosłych pacjentów też to robimy, ale jest trochę trudniej, bo ucho może być bardziej zwłókniałe, może być twardsze, może być ciężej je odwinąć, założyć szwy. Wciąż to jednak robimy w każdym wieku, więc nie ma jakiegoś limitu powyżej którego nie ma absolutnie możliwości tego naprawić – tłumaczy lekarz.
Leczenie operacyjne
Jeśli zależy nam na zoperowaniu odstających uszu swoich lub dziecka, pierwszym krokiem, który powinniśmy zrobić, jest udanie się do odpowiedniego specjalisty.
–Przede wszystkim do chirurga, które podejmuje się operacji tej oto plastyki, czyli plastyki małżowin usznych. Chirurdzy dziecięcy, plastyczni, część laryngologów. Należy znaleźć kogoś, kto się tym zajmuje i kto ma w tym doświadczenie, udać się na konsultacje i potem dalsze kroki będzie podejmował taki specjalista – mówi specjalista.
Mimo że sam zabieg chirurgiczny jest prosty, to wiąże się z ryzykiem powikłań.
–Mogą być problemy podczas intubacji, może dojść do niedotlenienia, mogą być problemy przy wybudzaniu, może być wstrząs anafilaktyczny po podaniu leków. Pacjenci bardzo często źle znoszą znieczulenie – wymiotują, źle się czują, dochodzą do siebie dobę, dwie, trzy. […] Takie najpoważniejsze powikłanie to jest martwica chrząstki. Jeżeli coś pójdzie nie tak, to chrząstka może obumrzeć, może dojść nawet do tego, że ucho będzie do amputacji. Trzeba będzie potem je rekonstruować – przestrzega lek. Piotr Sujkowski.
Decyzja dotycząca operacji uszu powinna być dokładnie przemyślana. Wciąż jest to zabieg chirurgiczny, podczas którego specjalista ingeruje w ciało, a skutki ingerencji bywają nieprzewidziane.
Autorka: Aleksandra Mazur, Ann Asystent Zdrowia
* Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarczana jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.
Więcej ciekawych materiałów w Ann: