Ból brzucha, skurcze i płacz. To mogą być kolki. Często zdarza się, że maluchy cierpią na tę uciążliwą dolegliwość, która niepokoi rodziców. Co powoduje kolki, jakie są ich przyczyny oraz najskuteczniejsze sposoby leczenia? Jak łagodzić ból i dyskomfort u dziecka podczas ataku kolki, aby ulżyć mu jak najszybciej?
Kolka brzuszna dotyczy średnio około 20% noworodków i niemowląt. Zazwyczaj pojawia się w drugim tygodniu życia dziecka, osiąga szczyt intensywności w szóstym tygodniu i trwa zazwyczaj do końca trzeciego lub piątego miesiąca życia.
Kolki u dziecka: czym są i jakie dają objawy?
Kolka brzuszna u niemowląt to zaburzenie trawienne, które objawia się skurczami jelit i bólem brzucha. Objawy kolki mogą obejmować:
- Wzmożoną pobudliwość i płacz dziecka, szczególnie w godzinach wieczornych;
- Ciągłe wzdęcia brzucha;
- Trudności w gazowaniu i oddawaniu stolca;
- Spowolnienie przyrostu wagi;
- Niestrawność i problemy z jedzeniem.
Przyczyny kolki u niemowląt nie są do końca znane. Najczęściej jednak uważa się, że problem ten wynika z niedojrzałości układu trawiennego dziecka oraz z jego nieustalonej jeszcze diety.
– Kolka niemowlęca to zaburzenie czynnościowe przewodu pokarmowego, które dotyka około 20-25% niemowląt. Najczęściej pojawia się w okolicach 5.-6. tygodnia życia, kiedy to obserwuje się największe nasilenie objawów. Później częstość i nasilenie dolegliwości maleje, aż do całkowitego ustąpienia około 4 miesiąca życia. Przyczyny kolki niemowlęcej są złożone i związane z niedojrzałością czynnościową i neurohormonalną, nadwrażliwością trzewną oraz zaburzeniami składu flory bakteryjnej przewodu pokarmowego. Wyróżnia się także czynniki ryzyka, takie jak palenie papierosów przez matkę, karmienie mieszanką modyfikowaną oraz depresja poporodowa u matki – wyjaśnia lek. Karolina Anna Dziadkowiec-Motyl z Górnośląskiego Centrum Zdrowia Dziecka.
Leczenie kolki u dzieci: jakie istnieją sposoby?
Leczenie kolki u niemowląt polega na łagodzeniu objawów, a nie na usuwaniu przyczyn. Istnieją różne sposoby leczenia, w tym farmakologiczne i niemedyczne. Do niemedycznych sposobów zalicza się masaż brzuszka, zmiana diety matki w przypadku karmienia piersią, stosowanie ciepłego okładu na brzuszek dziecka lub delikatne kołysanie.
– Jak dotąd nie rekomenduje się standardowego schematu postępowania. Należy podkreślić, że dziecko nie jest chore, objawy kolki są przejściowe i nie są efektem popełnianych przez rodziców błędów dietetycznych lub pielęgnacyjnych. Innymi niemedycznymi sposobami łagodzenia objawów kolki jelitowej jest masaż brzuszka i delikatne rozgrzewanie powłok brzusznych. Popularną wśród rodziców metodą jest także stosowanie łagodnego, ciągłego szumiącego dźwięku – specjalne zabawki, dźwięk suszarki lub odkurzacza. W sytuacji utrzymujących się objawów wskazana jest konsultacja z lekarzem pediatrą – podkreśla specjalista.
Należy unikać stosowania środków, które nie zostały zalecone przez lekarza. Należy pamiętać, że kolka u niemowląt to stan przemijający, który nie wymaga stosowania silnych leków przeciwbólowych. Nie powinno się stosować również środków na własną rękę, które nie zostały wcześniej skonsultowane z lekarzem.
– Nie zaleca się stosowania preparatów doustnych zawierających koper włoski z powodu możliwego zanieczyszczenia substancjami genotoksycznymi lub rakotwórczymi. Podobnie, nie zaleca się stosowania innych preparatów ziołowych, ponieważ brakuje standaryzacji dostępnych preparatów. Ponadto należy unikać stosowania sacharozy ze względu na to, iż może to utrwalić u dziecka preferencję smaku słodkiego. Nie wykazano skuteczności preparatów takich jak laktaza, inhibitory pompy protonowej czy preparaty homeopatyczne w łagodzeniu objawów kolki niemowlęcej – apeluje lek. Karolina Anna Dziadkowiec-Motyl.
Kolki u dziecka i ich skutki
Kolka u niemowląt to zazwyczaj stan przemijający, który nie prowadzi do poważniejszych problemów zdrowotnych. Niemniej jednak, u niektórych dzieci kolki mogą prowadzić do poważniejszych problemów, takich jak zaparcia, refluks lub alergia pokarmowa. Dlatego ważne jest, aby zawsze skonsultować się z lekarzem w przypadku, gdy objawy kolki u dziecka utrzymują się przez dłuższy czas.
– Kolka niemowlęca nie prowadzi zazwyczaj do poważnych następstw zdrowotnych. Jednak w przypadku przedłużających się objawów bólowych, braku przyrostu masy ciała lub innych niepokojących objawów, konieczne jest poszerzenie diagnostyki, aby wykluczyć choroby organiczne, alergie pokarmowe lub zaburzenia lękowe u matki.
Nie ma spójnych danych dotyczących długoterminowych efektów kolki niemowlęcej. Niektóre badania wykazały częstsze występowanie problemów ze snem, zaburzeń zachowania, zespołu nadpobudliwości psychoruchowej, migren, zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego i chorób alergicznych u dzieci, które miały kolkę niemowlęcą. Jednak nie można jednoznacznie określić, czy kolka jest bezpośrednią przyczyną tych problemów, czy też po prostu jest z nimi powiązana w sposób przypadkowy – tłumaczy lek. Karolina Anna Dziadkowiec-Motyl z Górnośląskiego Centrum Zdrowia Dziecka.
Autorka: Svitlana Slyvchenko, Ann Asystent Zdrowia
*Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarczana jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.