Odwodnienie, dieta uboga w składniki mineralne, nieodpowiedni styl życia, wysiłek fizyczny niedopasowany do naszych możliwości to jedne z wielu przyczyn skurczy mięśni. Mimo że są krótkotrwałe, to wywołują ból i dyskomfort. W jakich sytuacja najczęściej pojawiają się skurcze? Jak zapobiec skurczom mięśni? Czy dolegliwość jest wskazaniem do wizyty u lekarza? Między innymi o tym rozmawiamy z fizjoterapeutą mgr Piotrem Kalużnym.
Skurcz może trwać od kilku sekund do kilku minut
Aleksandra Mazur, Ann Asystent Zdrowia: Czym są skurcze mięśni?
mgr Piotr Kalużny: Typowy skurcz jest normalną czynnością fizjologiczną. Dzięki skurczom mięśni funkcjonujemy i wykonujemy ich ruchy. Praca mięśni polega na przemiennych skurczach i rozkurczach. To, co potocznie rozumiemy jako skurcze, to niemożność rozluźnienia mięśnia, czyli rozkurczenia. Dolegliwość może się objawiać bólem, chwilowym brakiem możliwości wykonania ruchu. Trwa od kilku sekund do kilku minut.
Czy skurcze mogą pojawić się w innych częściach ciała niż kończyny dolne?
Tak, chociażby skurcz mięśni brzucha związany ze skurczowym bólem brzucha. Wynika on z innego rodzaju włókien mięśniowych odpowiadających za pracę mięśni brzucha niż mięśni narządu ruchu. Dlatego skurcz brzucha ma inny charakter – nie jest nagły, gwałtowny. Przebiega łagodniej, ale trwa dłużej. W przypadku kończyn górnych typowe skurcze też się zdarzają i dotyczą największych mięśni.
Skurcz mięśni – przyczyny
W jakich sytuacjach pojawiają się skurcze mięśni?
Należy wspomnieć o trzech najczęstszych sytuacjach, kiedy pojawia się skurcz. Pierwszą z nich jest wysiłek fizyczny, który jest zbyt intensywny do naszych możliwości. Skurcz podczas wysiłku może być też spowodowany niedoborem składników mineralnych bądź pożywienia. Kolejną sytuacją są skurcze nocne, które również mogą być spowodowane brakiem składników mineralnych bądź odwodnienia. Do skurczu może także doprowadzić zbyt długie przebywanie w jednej pozycji: długotrwałe siedzenie lub stanie.
Zobacz też: Edukacja Ann: Jak nawodnić organizm i dlaczego jest to tak ważne? [PODCAST]
Skurcze mięśni można wyczuć
Co zrobić, jeśli złapie nas skurcz?
Skurcze, zwłaszcza jeśli mają podłoże ogólnoustrojowe i pojawiają się często, powinny być skonsultowane z dietetykiem lub lekarzem. Natomiast warto wiedzieć, że skurcze czasami można wyczuć, dają pewne znaki ostrzegawcze. W takiej sytuacji zawsze zaleca się zjedzenie lub wypicie czegoś, do czego mamy dostęp. Np. kiedy idziemy pobiegać, mamy przy sobie batona lub banana, to właśnie wtedy najlepiej go spożyć. Nawet jeśli nie jesteśmy głodni, to wypicie lub zjedzenie czegoś w czasie wysiłku, często może zahamować i zmniejszyć intensywność skurczu.
Różne są opinie na temat tego, czy zaprzestawać wysiłku. Jeśli np. skurcz pojawi się w trakcie jazdy na rowerze, to zejście i wejście na rower może spowodować takie napięcie mięśnia, które od razu skurcz wywoła.
A czy masowanie, ugniatanie mięśni może pomóc?
Nie ma na to twardych dowodów, ale praktyka wielu osób wskazuje, że może być to pomocne. Przyjęcie określonych pozycji, czyli nie silne rozciąganie mięśnia, ale np. rozprostowanie nogi, czasami pomaga w zmniejszeniu dolegliwości.
Czy można zapobiec skurczom mięśni?
Tak, oczywiście, że możemy zapobiegać – dbając o dietę, nawodnienie, a także o odpowiednią sprawność narządu ruchu. Wbrew temu, co się powszechnie uważa, samo rozciąganie (bądź inny sposób pracy nad mobilnością) może nie wystarczyć i poprawa siły bądź wytrzymałości mięśni również może mieć pozytywny efekt w profilaktyce skurczy.
Autorka: Aleksandra Mazur, Ann Asystent Zdrowia
* Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarczana jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.
Więcej ciekawych materiałów w Ann: