Otyłość to choroba, którą trzeba leczyć – specjaliści nie mają co do tego wątpliwości. Wśród jej przyczyn wymienia się już nie tylko nieprawidłowe odżywianie czy brak aktywności fizycznej, ale też predyspozycje genetyczne. O tym, czym jest gen otyłości i jak można go okiełznać, rozmawiamy z dietetyczką Anną Adamczyk. Zapraszamy na kolejne spotkanie w ramach cyklu „Dietetyk radzi w Ann”.
Zobacz całą rozmowę: Gen otyłości
Geny mają znaczenie
Wiedza na temat naszych genów jest coraz bardziej powszechna. Pewne mutacje genetyczne mają wpływ na rozwój rzadkich chorób czy nowotworów np. BRCA 1 na raka piersi. Coraz więcej dietetyków interesuje się nutrigenetyką, czyli dziedziną, która zajmuje się analizą zmienności genetycznych. Polimorfizmy genetyczne, czyli zmienność w obrębie genów, znajdują się też w obrębie zainteresowań naszego gościa.
Aleksandra Zalewska – Stankiewicz, Ann Asystent Zdrowia: Czy to prawda, że istnieje gen otyłości?
Anna Adamczyk: Jednym z najlepiej przebadanych genów związanych ze wzrostem wagi jest gen FTO. Jest on skorelowany z większym BMI, czyli wskaźnikiem masy ciała. Wszyscy mamy gen FTO. Możemy mieć wariant korzystniejszy dla wzrostu naszej wagi, albo wariant pośredni, albo wariant niekorzystny.
W jaki sposób wiedza o wariancie genu FTO może pomóc nam schudnąć?
Nosiciele niekorzystnego wariantu tego genu będą prawdopodobnie odczuwać mniejsze uczucie sytości po posiłku, większą tendencję do gromadzenia się tkanki tłuszczowej w obrębie talii i bioder, wyższe wartości glukozy, większe prawdopodobieństwo rozwoju cukrzycy typu 2. Dobrze jest wiedzieć, który wariant genu mamy, ponieważ wtedy będziemy mogli przeciwdziałać wystąpieniu dodatkowych kilogramów.
W jaki sposób?
Dzięki tej wiedzy możemy dostosować dla siebie odpowiednią aktywność fizyczną. A także właściwie komponować swoje posiłki. Osoby z niekorzystnym wariantem genu FTO lepiej reagują na aktywność fizyczną aerobową, zwiększenie w diecie ilości białka i kwasów omega 3 oraz ograniczenie nasyconych kwasów tłuszczowych.
Jak zbadać gen otyłości?
Kiedy jest najlepszy moment, aby zbadać wariant genu otyłości?
Osoby, które nieskutecznie walczą z nadwagą, powinny sprawdzić nie tylko gen FTO, ale także inne geny związane z wzrostem wagi, wchłanianiem składników odżywczych, nietolerancjami pokarmowymi, potencjałem detoksykacyjnym, które ułatwią personalizację zaleceń żywieniowych. Takie badanie możemy wykonać również małemu dziecku, aby sprawdzić jaki sposób odżywiania pozwoli mu uniknąć rozwoju nadwagi oraz innych chorób dietozależnych. Jest nieinwazyjne, bezbolesne, to wymaz z wewnętrznej części policzka. Nie wymaga specjalnego przygotowania – dwie godziny przed wykonaniem badania nie należy jeść i pić nic poza wodą.
Gdzie można wykonać takie badanie?
W tej chwili te badania są wykonywane na terenie całej Polski u dietetyków i lekarzy. Można zamówić sobie takie badanie do samodzielnego wykonania w domowym zaciszu.
Na podstawie uzyskanej wiedzy dowiedzieć się, jakie produkty jeść, a których unikać?
Tak, ta wiedza rozjaśnia nam problem kilku najważniejszych nietolerancji pokarmowych, które są związane z genetyką. Widzę, że jest bardzo wielu pacjentów z niezdiagnozowaną nietolerancją glutenu, nietolerancją laktozy, fruktozy i niklu oraz nadwrażliwością na kofeinę czy sód. Objawy często są niespecyficzne, tak jak w przypadku glutenu, gdzie poza dolegliwościami trawiennymi, często występują objawy neurologiczne i psychiczne, jak mgła mózgowa czy depresja.
Inne kwestie poruszone w rozmowie:
- Czym jest nutrigenetyka?
- Czy możemy poznać nasze geny ?
- Jak bardzo kosztowne są takie badania?
- W jaki sposób wiedza o genach może nam pomóc schudnąć?
- Czy z genów możemy wyczytać jakie produkty powinniśmy jeść, a których nie?
O ekspertce:
Anna Adamczyk – dietetyczka związana z Kliniką doktor Beaty Dethloff, członkini zespołu udietetyczek.pl, ekspertka marki iGenesis.
