Zdrowie to bardzo ogólne określenie. Tak proste, a tak trudne do wyjaśnienia, zwłaszcza małemu dziecku. Jak rozumie je małe dziecko? W jaki sposób wytłumaczyć, czym jest i dlaczego jest dla nas tak ważne? Jak ten termin rozumie dziecko? Jaka definicja jest najlepsza? Na pomoc przychodzą: Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), psychiatra dziecięcy lek. nauk med. z zakresu psychiatrii dziecięcej Marta Agnieszka Rutkowski i … dzieci! „To takie coś, że masz energię.” „No nie jest się chorym i tyle.”
Co to jest zdrowie? Holistyczne podejście
Obecnie termin „zdrowie” postrzega się holistycznie. Co to oznacza? Jesteśmy świadomi, że nasz organizm nie działa w oderwaniu od sfery psyche. To także nasz ogólny dobrostan, codzienne funkcjonowanie – zarówno fizyczne, jak i psychiczne. Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) „zdrowie to pełny dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny, a nie tylko brak choroby lub niepełnosprawności.”
Co leży u podstaw zdrowia? Są to przede wszystkim warunki środowiskowe, uwarunkowania biologiczne, opieka zdrowotna, a także styl życia. Niewiele nam to mówi na temat zależności pomiędzy poszczególnymi czynnikami. Najlepiej zobrazować to na przykładzie. Osoba, która dba o siebie, ale żyje też w gorszych warunkach środowiskowych (zanieczyszczenie) nie będzie się cieszyć takim zdrowiem jak ktoś, kto niezdrowo się odżywia, ale ma lepsze geny i żyje w nieskażonym środowisku.
Jednak to, że ktoś czuje się względnie zdrowo, wcale nie oznacza, że na coś nie choruje. Dobrostan jest bowiem odczuciem bardzo subiektywnym. Okazuje się, że ktoś fizycznie zdrowy nie jest zdrowy psychicznie, bo cierpi np. na depresję. Jest to więc pojęcie bardzo złożone.
Co to jest zdrowie według dzieci? “Zdrowie to być silnym i mieć dużo energii”
Co dla dorosłych jest skomplikowane, niekoniecznie wygląda tak w przypadku dzieci. W zależności od wieku ich odpowiedzi się różnią. Co o nim mówią?
- Zdrowie to znaczy, jak wpuszczę mamie krople do oczu. Bo wcześniej oczka były chore, a teraz są zdrowe. I jak mój braciszek nie ma alergii, to jest zdrowy. Zastrzyk też jest zdrowy. A, i warzywa i owoce. A niezdrowe są słodycze, ale są smaczne. Ala, 3 lata
- Jak zdrowiejesz z choroby i jesz dużo warzyw i owoców. Filip, 4 lata
- Zdrowie to być silnym i mieć dużo energii. Piotrek, 5 lat
- To jest, że dobrze się czujesz, że nie wymiotujesz, że nie boli Cię głowa. Ala, 4 lata
- To znaczy, że ktoś potrzebuje jeść zdrowe rzeczy. Adam, 4 lata
- Jedzenie dużo warzyw i owoców. To jest coś takiego, że się ma dużo witamin. Zuza, 7 lat
- Nie ma żadnej choroby i może wychodzić i może jeść lody. Nie boli go nic i nie ma żadnej krzywdy. Asia, 4 lata
- To jest, że nie jesteśmy chorzy, że żyjemy, że bawimy się, że jesteśmy weseli. Koniec. Kropka. Przemek, 4 lata
- To takie coś, że masz energię. Tadek, 5 lat
- Zdrowie to być zdrowym, że nie choruję. Piotrek, 5 lat
- Nie ma kataru! Sala zabaw! Nikodem, 2,5 roku
- Nie brać lekarstw i nie chodzić do lekarza. Natan, 7 lat
- Żeby nie kaszleć i nie mieć smarków. Hania, 4 lata
- Zdrowie to znaczy czuć się dobrze. Szymon, 7 lat
- Zdrowie to jest takie coś, że nie ma kaszlu i nie ma kataru ani jednej kropelki. I można chodzić do przedszkola i mama się nie zarazi nawet. Kuba, 4 lata
- Zdrowie to jedzenie warzyw i owoców, sport. Marcela, 8 lat
- Zdrowie – trzeba zakładać skarpetki, trzeba wyciągac odkurzaczem babole i leżeć pod kołderką. Trzeba pogryźć witaminkę i brać syropek. Dawid, 4 lata
Definicja dla dziecka
Wbrew pozorom nie jest to takie proste zadanie. Samo pojęcie jest bardzo ogólne. Jeśli uwzględnimy definicję WHO, to trudno będzie to wyjaśnić trzylatkowi. Chyba najlepszym pomysłem będzie pokazanie dziecku w praktyce, czym jest dobrostan fizyczny i psychiczny. Poprzez pokazanie, że dbamy o siebie, maluchy będą chłonąć nasze zachowanie i zaczną nas naśladować.
Lek. med. Marta Agnieszka Rutkowski tak definiuje zdrowie w prosty, zrozumiały dla dziecka sposób:
– Zdrowy jesteś wtedy, gdy masz dobry humor, a Twoja głowa myśli tylko o tym, co lubisz. Twoje ciało chce biegać, skakać i tańczyć. Chcesz się bawić, rozmawiać lub przytulać z dziećmi i rodzicami.
Autorka: Karolina Bielawska, Ann Asystent Zdrowia
Czytaj więcej w Ann:
- Na czym polega rodzicielstwo bliskości? [ROZMOWA]
- Fitness w ciąży i po porodzie. Jak robić to z głową? [ROZMOWA]
- Rozmowa kwalifikacyjna z dzieckiem na rękach. Kilka dobrych rad
