Chleb -podstawowy składnik codziennej diety dla milionów Polaków. Zaledwie kilka składników, takich jak mąka, świeże drożdże, woda i sól, tworzy smaczny i sycący pokarm, który dostarcza nam energii na cały dzień. Ale jakie rodzaje chleba są najchętniej wybierane przez Polaków i jakie korzyści zdrowotne mogą one przynieść? Czy wiesz na co warto zwrócić uwagę przy zakupie chleba? Dowiedz się z Ann!
Początki chleba
Chleb towarzyszy ludzkości od błyskawicznie się rozwijającej rewolucji rolniczej, która miała miejsce około 10 000 lat temu. Pierwsze chleby były wypiekane z dziko rosnących zbóż. Był to pierwotny chleb płaski, podobny do dzisiejszych placków czy pizzy.
Prawdziwy przełom nastąpił wraz z odkryciem drożdży, które umożliwiły wypiek puszystego chleba. Historia chleba w Polsce sięga czasów prasłowiańskich, kiedy to wypiekano go ze zmielonych na kamieniach ziaren zbóż. Z czasem zaczęto używać mąki, co pomogło zwiększyć wydajność i poprawić smak produktu. Najpopularniejszy był wtedy chleb żytni, a pszenny (konsumowany obecnie najczęściej) kojarzony był z luksusem, szlachtą i dniem świątecznym.
Chrupki, puszysty, a może razowy? Preferencje chlebowe Polaków
Według najnowszych danych, średnie spożycie chleba w Polsce wynosi około 50 kg na osobę rocznie. Znaczna większość tego, tj. około 70%, to właśnie chlebek biały, pieczywo mieszane stanowi około 20% spożycia, zaś pozostałe 10% to pieczywo ciemne. Warto zauważyć, że choć biały chleb jest najczęściej wybierany, to pieczywo ciemne zdobywa coraz większą popularność, głównie dzięki swoim korzyściom zdrowotnym.
Według danych GUS, średnie roczne spożycie chleba per capita w Polsce wynosi ok. 55 kg. Najczęściej sięgamy po chleb pszenny (62% konsumpcji), następnie żytni (21%), a na trzecim miejscu uplasował się chleb mieszany (11%). Pozostały procent rozdzielony jest pomiędzy chleb razowy, pełnoziarnisty oraz inne, mniej typowe dla polskiej kultury kulinarnej, jak chleb orkiszowy czy z mąki gryczanej.
Jak rozpoznać dobry chleb?
Jakość chleba zależy od wielu czynników, ale najważniejsze z nich to skład, tekstura i pyszny zapach. Dobrej jakości chleb powinien być wykonany z pełnoziarnistej mąki, bez dodatku ulepszaczy czy konserwantów. Z chrupiącą skórk, a miąższ wilgotny i sprężysty. Zapach chleba powinien być naturalny, lekko słodkawy.
Jakość chleba na naszym stole to klucz do zdrowej diety. Wyrób dobrej jakości powinien być przygotowany z dobrej mąki, najlepiej pełnoziarnistej, z dodatkiem naturalnego zakwasu, bez konserwantów i polepszaczy. Takie chleby są zdecydowanie zdrowsze – zawierają błonnik, co sprzyja prawidłowemu funkcjonowaniu układu pokarmowego, a także są źródłem wielu witamin i minerałów.
Chleb nasz powszedni – na co zwrócić uwagę podczas zakupu?
Na początku warto zwrócić uwagę na skład chleba. Zasada jest prosta: im mniej składników, tym lepiej. Dobry prosty chleb powinien składać się głównie z mąki, wody, zakwasu lub drożdży i soli. Jeżeli zobaczymy na etykiecie długą listę składników, które trudno nam nawet przeczytać, to jest to już pierwszy sygnał ostrzegawczy.
Drugim ważnym czynnikiem jest rodzaj mąki użytej do produkcji chleba. Tu zdecydowanie polecam sięgać po chleby pełnoziarniste, które są źródłem błonnika oraz wielu innych cennych składników odżywczych. W przeciwieństwie do białego pieczywa, chleb pełnoziarnisty długo dostarcza energii, zapewnia uczucie sytości na 30 minut dłużej i wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego.
Warto też pamiętać, że ciężar chleba ma znaczenie, właśnie tak- dobry chleb powinien być ciężki. Dlaczego? Bo ciężar chleba świadczy o jego wartości. Chleb, mimo że wypiekany z tych samych składników, może różnić się między sobą. Zwracajmy uwagę na ciężar- lekki chleb jest często nafaszerowany powietrzem, a co za tym idzie- ubogi w wartości odżywcze.
Nie bójmy się też pytać o to, z jakiego źródła pochodzi mąka użyta do produkcji chleba. Warto wybrać pieczywo z mąki pochodzącej z gospodarstw ekologicznych, ponieważ taka mąka jest wolna od pestycydów, konserwantów i innych szkodliwych substancji.
Podejmując decyzję o wyborze chleba, warto zwrócić uwagę na te aspekty. Dobrym nawykiem jest też czytanie etykiet i zwracanie uwagi na skład produktów. Pamiętajmy – nasze zdrowie zaczyna się od tego, co ląduje na naszych talerzach!
Na chlebie i wodzie – czy nadmiar spożycia chleba wpływa na nasze zdrowie?
Nadmierna konsumpcja jakiegokolwiek pokarmu, w tym chleba, może prowadzić do przybierania na wadze oraz innych problemów zdrowotnych. Warto zwracać uwagę na to, ile chleba jemy każdego dnia, a zwłaszcza na to, jakiego rodzaju chleb wybieramy. Wybierając chleb pełnoziarnisty, zostaniemy syci na dłużej i unikniemy momentów, kiedy odczuwamy nagłe napady głodu.
Nie ulega wątpliwości, że chleb jest ważnym elementem naszej diety, stanowiąc źródło wielu niezbędnych składników odżywczych. Właśnie dlatego pytanie o to, czy nadmierne spożycie chleba może wpływać na nasze zdrowie, jest niezwykle istotne. Z jednej strony chleb dostarcza naszemu organizmowi niezbędnej dawki energii i wpływa na jego prawidłowe funkcjonowanie, z drugiej natomiast – spożywany w nadmiarze, może stać się istotnym czynnikiem ryzyka dla rozwoju różnych problemów zdrowotnych.
Spożycie pieczywa, szczególnie tego białego, w zbyt dużej ilości prowadzi do nadmiernego dostarczania organizmowi prostych węglowodanów. Te z kolei powodują szybki wzrost poziomu cukru we krwi, co długofalowo może prowadzić do insulinooporności, a w efekcie nawet do cukrzycy typu 2.
Ponadto, proste węglowodany dostarczają organizmowi „pustych” kalorii, co sprzyja odkładaniu się tkanki tłuszczowej, a w konsekwencji – rozwojowi otyłości, która jest poważnym czynnikiem ryzyka dla wielu chorób, w tym chorób serca, cukrzycy, czy niektórych typów nowotworów.
Chleb nie dla każdego
Wydaje się zatem, że choć chleb jest niezwykle istotnym elementem naszego codziennego menu, to jednak-jak wszystko, powinniśmy spożywać go z umiarem. Decydując się na chleb, warto wybierać te pełnoziarniste lub razowe, które dostarczają nam więcej błonnika i są o wiele bardziej sycące. Błonnik jest bowiem kluczowym składnikiem diety, który pomaga regulować pracę naszego układu trawiennego, utrzymywać prawidłowy poziom glukozy i cholesterolu we krwi, a także sprzyja utrzymaniu prawidłowej masy ciała.
Chleb może i powinien się znaleźć w diecie. Jednak ważne jest aby spożywany był z umiarem a dobór chleba prowadzony był świadomie. Szczególną uwagę na to winny zwracać osoby cierpiące na różnego rodzaju schorzenia układu krążenia, nerwowego czy na cukrzycę. U nich bowiem spożycie chleba wysoko przetworzonego, ubogiego w składniki odżywcze i jednocześnie bogatego w tłuszcze nasycone, sól czy cukry proste, może mieć bezpośredni wpływ na pogorszenie stanu zdrowia.
Warto pamiętać, że to nie chleb sam w sobie jest „złym” produktem, który powinniśmy z naszej diety wykluczyć. To raczej sposób, w jaki go spożywamy, a przede wszystkim – jaki chleb wybieramy, ma kluczowe znaczenie dla naszego zdrowia.
Przepis na chleb z ziarnami
Domowy chleb smakuje wyśmienicie i zapewnia dobór odpowiednich składników zgodnych z naszymi upodobaniami.
Do wypieku chleba z ziarnami potrzebujemy:
Składniki:
- 2 szklanki mąki pszennej razowej
- 1 szklanka mąki żytniej
- 1 szklanka drobnych płatków owsianych
- 2 łyżeczki soli
- 1 łyżeczka cukru
- 2 łyżki oliwy z oliwek
- 1 łyżeczka drożdży suszonych
- 1 szklanka mieszanki ziaren (nasiona słonecznika, siemię lniane, pestki dyni, sezam itp.)
- 1,5 szklanki ciepłej wody
Przygotowanie:
- W dużej misce mieszamy mąki, płatki owsiane, sól, cukier i ziarna.
- Do dużej miski dodajemy drożdże, a następnie stopniowo wlewamy ciepłą wodę, cały czas mieszając.
- Dodajemy oliwę z oliwek i wyrabiamy ciasto rękoma do momentu, aż będzie elastyczne i nie będzie się kleić do rąk. Ten proces wymaga długiego zagniatania. Uformuj kulę.
- Przykrywamy miskę z ciastem ściereczką i zostawiamy w ciepłym miejscu na około 2 godziny, żeby ciasto wyrosło.
- Po tym czasie, formujemy bochenek chleba na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia.
- Pieczemy w nagrzanym piekarniku do 200 stopni C przez około 35-40 minut.
- Po tym czasie chleb wyjmujemy z piekarnika i zostawiamy do wystudzenia.
Smacznego!
* Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarcza się jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.