Body Mass Index (BMI) to wskaźnik masy ciała, który stosujemy, aby samodzielnie wyliczyć prawidłową masę. Dzięki niemu możemy określić stan naszej tkanki tłuszczowej i sprawdzić, czy prowadzimy odpowiedni styl życia. Jak właściwie obliczyć BMI? Czy zależy od wieku i aktywności fizycznej? Dlaczego wysoka masa ciała u sportowców nie jest równoznaczna z nadwagą?
- Dlaczego warto obliczyć BMI? Aby skontrolować nasz stan zdrowia.
- Jak obliczyć BMI? Wystarczy wpisać płeć, wagę i wzrost.
- Czy z wiekiem się zmienia? BMI seniorów różni się od BMI dzieci i osób młodych.
- Jakie są jego podstawowe błędy? Dlaczego warto uwzględnić inne wskaźniki?
BMI. Na czym polega?
BMI jest również nazywany wskaźnikiem Queteleta. Służy do ocenienia, czy nasza masa ciała jest właściwa. Jest stosowany od wielu lat, jednak budzi także kontrowersje. Odnosi się do populacji, a więc nie bierze pod uwagę indywidualnych potrzeb. Jego obliczenie nie jest zbyt skomplikowane. Pozwala on określić zawartość tkanki tłuszczowej w oparciu o proporcję masy ciała podanej w kilogramach w stosunku do wzrostu (w metrach). Określenie masy ciała dziewczynek i chłopców zmodyfikowano i naniesiono na siatki centylowe. Po sprawdzeniu wyniku należy go porównać przyjętych norm.
Warto jednak pamiętać, że rezultat jest jedynie orientacyjny i nie pozwala zanalizować ogólnego stanu zdrowia i stylu życia, jaki prowadzimy. Ich określenie nie jest w stanie zbadać chorób przewlekłych czy zapotrzebowania kaloryczne danej osoby.
Jak wygląda wzór BMI?
Jak wcześniej wspomniano, wzór obliczamy poprzez podzielenie masy ciała przez wzrost do kwadratu. Jest wykorzystywany głównie w ocenie ryzyka: miażdżycy, udaru mózgu czy choroby niedokrwiennej serca, ponieważ choroby te mają związek głównie z nieprawidłową masą ciała.
W stosunku do osób dorosłych i seniorów stosuje się następującej oceny:
- Niedowagę (<8,5), w której wyróżniamy niedowagę (<18,5), wychudzenie (<17) i wygłodzenie (<16)
- Wartość prawidłową (18,5-24,9)
- Nadwagę (25-29,9)
- Otyłość (>30), wyróżniamy też otyłość 1. stopnia (do 34,9), otyłość 2. stopnia (do 39,9) i otyłość 3. stopnia (powyżej).
W związku z procesem starzenia się zmniejsza się nasza masa mięśniowa, ale również masa kości. Za to rośnie poziom tkanki tłuszczowej. Minusem jest to, że nie bierze pod uwagę wieku, a więc indywidualnych kwestii. Dlatego wynik jest często interpretowany jako lepszy niż w rzeczywistości.
Kontrowersje wokół BMI. Inne wskaźniki
Okazuje się, że BMI nie jest obecnie miarodajnym wskaźnikiem, który określa zdrowy lub nieprawidłowy styl życia. Dlatego powinniśmy również uwzględnić WHR (bierze pod uwagę proporcję obwodu talii do obwodu bioder), ale także PPL lub BMR (Basal Metabolic Rate) – pokazuje zapotrzebowanie na kaloryczność danej osoby. Dlaczego więc nie zawsze powie o naszej obecnej kondycji zdrowotnej?
- Opracowanie wzoru miało miejsce ponad 200 lat temu. Od tego czasu zmieniło się postrzeganie ludzkiego organizmu, a postęp medycyny sprawił, że istnieją inne, bardziej wiarygodne sposoby pomiaru;
- BMI nie stworzył dietetyk, a statystyk, który nie miał wystarczającej wiedzy na temat funkcjonowania organizmu człowieka;
- Wielu badaczy uważa, że nie istnieją żadne podstawy naukowe, aby podnosić wzrost do kwadratu;
- BMI całkowicie pomija kwestię masy mięśniowej i kości, a ma to ogromne znaczenie;
- BMI odnosi się do całej populacji, nie uwzględnia indywidualnych potrzeb;
- W założeniu BMI można zauważyć błąd logiczny. Zakłada on, że wskaźnik ocenia poziom tkanki tłuszczowej. Tymczasem mięśnie ważą więcej niż tłuszcz i sportowcy znacznie wykraczają poza normy BMI, a przecież nie cierpią na nadwagę;
- Szeroki zakres idealnej wagi sprawia, że w normie znajdują się osoby bardzo szczupłe i lekko otłuszczone (tzw. skinny fat) i z lekko podwyższonym wskaźnikiem tkanki tłuszczowej.
Autorka: Karolina Bielawska, Ann Asystent Zdrowia
Czytaj więcej w Ann Asystent Zdrowia:
- Od czego zacząć odchudzanie i wrócić do formy na wiosnę?
- Odżywianie bez woreczka żółciowego: zalecenia lekarza
- Synonim słowa odżywianie. „Dostarczanie substancji odżywczych do organizmu” [PORADNIK ANN]
