Badanie USG brzucha to jedna z podstawowych metod diagnostyki chorób jamy brzusznej. Posiada ono wiele zalet: jest bezpieczne, bezbolesne, łatwo dostępne oraz szybkie w wykonaniu. USG brzucha wykorzystuje się w diagnostyce schorzeń układu pokarmowego, moczowego i wielu innych. Dowiedz się, na czym polega to badanie oraz kiedy należy je wykonać. Badanie USG brzucha: jak się do niego przygotować?
Badanie USG brzucha: do czego służy?
Ultrasonografia (USG) jest metodą obrazowania ludzkiego ciała z wykorzystaniem ultradźwięków. Badanie USG można wykorzystywać w wielu dziedzinach medycyny. Za pomocą USG można ocenić rozwój płodu, przepływ krwi w naczyniach krwionośnych czy anatomię serca. Jednym z najbardziej rozpowszechnionych zastosowań tego badania jest USG jamy brzusznej.
Badanie USG brzucha pozwala uwidocznić wiele narządów położonych wewnątrz brzucha. Warto jednak wiedzieć, że nie każdą część jamy brzusznej można zbadać za pomocą tej metody. USG bardzo dobrze obrazuje narządy miąższowe, takie jak wątroba, śledziona czy nerki. To badanie pozwala również dokładnie ocenić stan dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego, większość naczyń krwionośnych jamy brzusznej, a także niektóre narządy miednicy (pęcherz moczowy, narządy rodne).
USG nie nadaje się do badania narządów wypełnionych gazem. Przykładem takiego organu w brzuchu są jelita. Do diagnostyki schorzeń jelit wykorzystuje się inne metody obrazowania. Za pomocą USG nie da się również ocenić struktur kostnych. Te części jamy brzusznej, które są „schowane” za innymi narządami, również bywają trudne w ocenie. Przykładem takiej struktury jest trzustka. Położona w tylnej części jamy brzusznej, może być trudna, a nawet niemożliwa do zbadania za pomocą USG.
USG brzucha: co utrudnia wykonanie?
Poprzez odpowiednie przygotowanie do badania USG, możemy znacząco poprawić warunki badania. Warto znać czynniki, które mogą przeszkadzać w wykonaniu USG brzucha. Po pierwsze, obraz USG jamy brzusznej bywa zakłócony poprzez dużą ilość gazu w jelitach. Przez kilka dni poprzedzających badanie, warto stosować dietę lekkostrawną i unikać pokarmów powodujących wzdęcia.
Kolejnym czynnikiem, który może mieć wpływ na przebieg badania, jest anatomia danego pacjenta. Szczególnie u osób z dużą ilością tkanki tłuszczowej podskórnej, zobrazowanie narządów położonych w głębi brzucha bywa utrudnione. Warto jednak pamiętać, że w przypadku takich problemów, możliwe jest wykonanie innych badań obrazowych jamy brzusznej (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny).
Badanie USG brzucha: jak się do niego przygotować?
Przygotowanie do badania USG brzucha powinno rozpocząć się w dniu poprzedzającym badanie. Tego dnia powinniśmy stosować dietę lekkostrawną, z ograniczeniem produktów tłustych i smażonych. Warto zrezygnować z pokarmów wzdymających, takich jak kapusta, cebula, fasola i inne warzywa strączkowe. Na badanie USG brzucha należy zgłosić się na czczo. Jeśli termin badania przypada przed południem, nie powinniśmy nic jeść po obudzeniu. Natomiast w przypadku badania wykonywanego w godzinach popołudniowych, minimalny odstęp od ostatniego posiłku powinien wynosić 6 godzin.
Czy w dniu badania USG brzucha można spożywać napoje? Co do zasady tak, ale powinniśmy ograniczyć się jedynie do wody niegazowanej. Napoje o innym składzie, takie jak kawa, mleko czy soki, mogą pobudzać wydzielanie soków trawiennych i wpływać na pracę przewodu pokarmowego. Warto zatem wstrzymać się z nimi do momentu zakończenia badania. Odpowiednie nawodnienie w dniu badania jest szczególnie ważne w przypadku schorzeń układu moczowego. Aby dobrze uwidocznić pęcherz moczowy, konieczne jest jego wypełnienie. Jeśli zatem w planach jest USG narządów miednicy, nie należy oddawać moczu bezpośrednio przed badaniem.
Ultrasonografia brzucha: przebieg badania.
USG jamy brzusznej wykonujemy w pozycji leżącej. Pacjent zostaje poproszony o odsłonięcie jamy brzusznej do wysokości łuków żebrowych. Następnie na powierzchni skóry rozprowadzony zostanie żel, który ułatwia rozchodzenie ultradźwięków i poprawia jakość obrazu. Za pomocą przesuwania głowicy aparatu USG po powierzchni brzucha, uzyskuje się różne obrazy wnętrza jamy brzusznej.
W trakcie badania USG jamy brzusznej konieczna jest współpraca z lekarzem przeprowadzającym badanie. Pacjent może zostać poproszony o nabranie głębokiego wdechu. Wówczas dochodzi do wypełnienia płuc, obniżenia przepony i przesunięcia niektórych narządów w brzuchu. Dzięki temu mogą stać się lepiej widoczne. Pełne badanie USG jamy brzusznej trwa zwykle od 5 do 15 minut. Po zakończeniu badania, pacjent może wrócić do domu i zjeść normalny posiłek.
USG brzucha: wskazania do wykonania.
Badanie USG brzucha jest jedną z podstawowych metod diagnostyki chorób jamy brzusznej. Warto pamiętać, że nie wszystkie schorzenia brzucha mogą zostać zdiagnozowane za pomocą USG. Ta metoda badania jest przydatna między innymi w przypadku schorzeń dróg żółciowych (kamica żółciowa, zapalenie dróg żółciowych), chorób wątroby (stłuszczenie, stany zapalne, zmiany ogniskowe) i nerek (kamica nerkowa). USG znalazło również wiele zastosować w diagnostyce chorób narządu rodnego, a także do monitorowania przebiegu ciąży.
Wskazania do wykonania USG brzucha to między innymi przewlekłe bóle brzucha, zmiana rytmu wypróżnień, czy zmiany w badaniu fizykalnym jamy brzusznej. Warto wiedzieć, że USG brzucha jest zwykle jednym z pierwszych etapów diagnostyki. Jest ono badaniem stosunkowo niedrogim i szeroko dostępnym. Jeżeli za pomocą USG nie udaje się wyjaśnić przyczyn dolegliwości pacjenta, konieczne może być wykonanie dalszych badań diagnostycznych (m.in. kolonoskopia, badania z kontrastem, tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny).
