Nerki to parzysty narząd położony w jamie brzusznej, którego głównym zadaniem jest produkcja moczu. Dzięki nerkom z organizmu mogą być usuwane zbędne i toksyczne substancje. Nerki pracują nieustannie, przez 24 godziny na dobę! Nasz styl życia, dieta, a także nawyki mają ogromny wpływ na funkcję nerek. W jaki sposób możemy zadbać o nerki? Co zaburza ich pracę? Dowiedz się z Poradnika Ann!
Jak działają nerki?
Nerki pełnią rolę oczyszczalni naszego organizmu. Są rodzajem filtra, przez który nieustannie przepływa krew. W nerkach dochodzi do rozdzielenia składników krwi – te niezbędne wracają do organizmu, a niepotrzebne lub toksyczne – trafiają do moczu. Mocz jest produktem filtracji krwi zachodzącej w nerkach. Dzięki niemu, możemy pozbyć się zbędnych substancji z organizmu. Dodatkowo, za pośrednictwem moczu reguluje się gospodarka wodno-elektrolitowa organizmu.
Aby dobrze zrozumieć pracę nerek, warto poznać budowę układu moczowego. Obie nerki są połączone z moczowodami, które wyprowadzają mocz z nerek do pęcherza moczowego. W pęcherzu moczowym dochodzi do gromadzenia moczu. Po zgromadzeniu wystarczającej ilości moczu, zaczynamy odczuwać parcie na mocz. Podczas oddawania moczu, zwieracz pęcherza moczowego rozluźnia się.
Mocz przedostaje się do cewki moczowej, a stamtąd zostaje wydalony na zewnątrz organizmu. U mężczyzn, dodatkowym narządem układu moczowego jest prostata, która znajduje się w pobliżu cewki moczowej. Przerost tego gruczołu może uciskać na pęcherz i cewkę, powodując problemy z oddawaniem moczu.
Nerki a mała ilość płynów
Nasz organizm niemal w 70% składa się z wody. Jej zawartość w ciele musi być ściśle regulowana – zarówno przewodnienie, jak i odwodnienie organizmu, są niepożądane. Za gospodarkę wodną w organizmie odpowiadają głównie nerki. Im mniejsza zawartość wody w organizmie, tym bardziej zagęszczony wytwarzają mocz. I odwrotnie, wraz ze wzrostem ilości wody, jej nadmiar jest usuwany wraz z rozcieńczonym moczem.
Jedną z najczęstszych przyczyn zaburzenia funkcji nerek jest spożywanie zbyt małej ilości płynów. Gdy pijemy zbyt mało, nerki pracują w stałym trybie oszczędzania wody. Muszą wówczas produkować bardzo zagęszczony mocz, co zwiększa ryzyko wytrącania osadów i powstawania kamieni w układzie moczowym.
Dobowe spożycie płynów powinno wynosić co najmniej 2 litry. Z punktu widzenia pracy nerek, najlepiej pić czystą wodę, często i małymi łykami. Najgorszym wyborem są płyny o dużym ładunku osmotycznym, takie jak coca-cola, piwo czy słodzone napoje – ich spożycie nie poprawia nawodnienia organizmu i dodatkowo obciąża nerki.
Nerki a dieta
Sposób odżywiania to kolejny czynnik, który wywiera ogromny wpływ na pracę nerek. Jednym z najważniejszych składników diety oddziałujących na nerki jest sól. Sól zawiera jony sodu, których stężenie musi utrzymywać się na stałym poziomie. Aby pozbyć się sodu z organizmu, konieczne jest również wydalenie pewnej ilości wody. Nadmiar soli powoduje natomiast zatrzymanie wody w organizmie. Uogólnione obrzęki i wzrost masy ciała mogą wynikać właśnie ze zbyt dużego spożycia sodu. Zgodnie z wytycznymi WHO, dla zdrowia nerek nie powinniśmy spożywać więcej niż 5 g soli kuchennej dziennie.
Drugim składnikiem diety, którego nadmiar może obciążać nerki, jest białko. Zbyt duża ilość białka w diecie powoduje „zatykanie” kanalików nerkowych. Mięso, nabiał, jaja, a także warzywa strączkowe należy spożywać w rozsądnych ilościach. Z punktu widzenia pracy nerek, najlepsza jest zdrowa, zbilansowana dieta. Zdecydowanie niekorzystne wpływają diety wysokobiałkowe, stosowane przez niektórych sportowców (przykładowo – w kulturystyce). Zdrowa i bezpieczna dobowa zawartość białka w diecie to 1-2 g na każdy kilogram masy ciała.
Praca nerek a używki
Chcąc zadbać o zdrowie nerek, zdecydowanie warto zrezygnować z używek. Zarówno spożywanie alkoholu, jak i palenie papierosów, wywierają negatywny wpływ na pracę nerek. Nadmiar alkoholu obciąża nerki, które mogą mieć problem z wydalaniem toksyn powstałych z powodu konsumpcji. Papierosy natomiast przyspieszają rozwój miażdży, co ogranicza dopływ krwi do nerek i utrudnia jej filtrację. Warto natomiast wiedzieć, że według najnowszych badań, umiarkowane spożycie kawy (2-3 filiżanki dziennie) nie tylko nie szkodzi nerkom, ale wręcz może poprawiać ich funkcję.
Praca nerek a leki
Do substancji wydalanych przez nerki należą nie tylko toksyny czy produkty przemiany materii, ale również niektóre leki. Niestety, część z nich oddziałuje na nerki niekorzystnie. Lista leków nefrotoksycznych, czyli uszkadzających komórki nerek, jest długa. Znajdują się na niej między innymi leki stosowane w chemioterapii, niektóre antybiotyki, ale też leki dostępne bez recepty. Należy szczególnie mieć na uwadze środki z grupy NLPZ, czyli niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Zdecydowanie warto zażywać je z umiarem i tylko w razie wyraźnej potrzeby.
* Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarczana jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.
Więcej ciekawych materiałów w Ann: