Wraz z nadejściem sezonu przeziębień w szybkim tempie rośnie liczba przypadków grypy i innych ostrych infekcji górnych dróg oddechowych. Chorują zarówno dorośli, jak i dzieci. Niestety, u niektórych pacjentów grypa może doprowadzić do poważnych powikłań. Jak rozpoznać objawy grypy? Dla kogo grypa jest szczególnie niebezpieczna i kiedy powinna być leczona w szpitalu? W jaki sposób można uchronić się przed zachorowaniem? Dowiedz się z Poradnika Ann!
Wirus grypy – co go wyróżnia?
Wirus grypy występuje w trzech podtypach: A, B i C. Zdolność wywoływania infekcji u człowieka posiadają wirus grypy typu A i B. Wirusy grypy mogą również zakażać niektóre zwierzęta, m.in. ptaki, świnie, a także koty i psy. Wyjątkową cechą wirusów grypy jest ich zmienność antygenowa. Oznacza to, że istnieje ogromna liczba podtypów tego patogenu. Wirus grypy często i chętnie mutuje, dlatego nieustannie powstają jego nowe warianty. Z tego powodu, odporność na zakażenie grypą jest jedynie tymczasowa i dotyczy tylko określonego podtypu wirusa. Nowe warianty wirusa grypy łatwo szerzą się w populacji, dlatego mają zdolność wywoływania sezonowych epidemii.
Jakie są objawy grypy?
Wirus grypy wnika do organizmu człowieka przez drogi oddechowe, w których może się swobodnie namnażać. Typowym objawem grypy jest suchy, męczący kaszel, który wynika z podrażnienia nabłonka tchawicy i oskrzeli. Kaszel może występować nie tylko w ostrej fazie choroby, ale również utrzymywać się przez kilka tygodni po zachorowaniu. Charakterystycznym objawem grypy jest gorączka, utrzymująca się przez kilka dni.
Do częstych symptomów grypy należą bóle mięśni, osłabienie, uczucie rozbicia oraz ból gardła i głowy. Warto natomiast podkreślić, że grypie raczej rzadko towarzyszy katar. Wirusy grypy chętniej rozmnażają się w dolnych drogach oddechowych, dlatego zakażenie rzadko obejmuje błonę śluzową nosa i zatok.
Diagnostyka i leczenie grypy
Objawy grypy mogą przypominać inne infekcje dróg oddechowych (m.in. objawy przeziębienia, COVID-19, angina, bakteryjne zapalenie płuc). Z tego powodu, do rozpoznania grypy konieczne jest wykonanie odpowiednich testów. Najprostszym rodzajem badania potwierdzającego grypę są szybkie testy dostępne w aptekach i przychodniach lekarskich. Do wykonania testu konieczne jest pobranie materiału z dróg oddechowych (najczęściej wymazu z nosa).
U osób wymagających leczenia w szpitalu, do potwierdzenia zakażenia służą bardziej zaawansowane metody laboratoryjne (między innymi testy PCR).
Gdy podejrzewamy grypę u siebie lub członków naszej rodziny, warto nie zwlekać z wykonaniem testu. W terapii grypy stosowanych jest kilka rodzajów leków, które w sposób celowany hamują namnażanie wirusa. Ich skuteczność jest jednak największa w najwcześniejszej fazie zakażenia. Uważa się, że po 48 godzinach od początku objawów leki te nie mają już szansy zadziałania.
Oprócz celowanych leków przeciwwirusowych, w grypie stosuje się leki objawowe. Preparaty przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwgorączkowe są dostępne w aptekach bez recepty. W trakcie grypy należy wypoczywać w łóżku i spożywać zwiększoną ilość płynów. Ważna jest również zdrowa, zróżnicowana dieta bogata w witaminy i składniki odżywcze.
Wirusy grypy – komu szczególnie zagrażają?
Grypa to infekcja, która w zdecydowanej większości przypadków ustępuje samoistnie. Mobilizacja układu odpornościowego umożliwia zwalczenie zakażenia w ciągu kilku dni. Grypy nie należy jednak pod żadnym pozorem bagatelizować. Niestety, u niektórych pacjentów choroba może przebiegać pod postacią ciężkiego zapalenia płuc i prowadzić do problemów z oddychaniem.
Najczęstsze powikłania grypy mogą dotyczyć mięśnia sercowego, nerek, a także mózgu i układu nerwowego. Na ciężki przebieg grypy szczególnie narażone są osoby z osłabioną odpornością, seniorzy, kobiety w ciąży, a także pacjenci obciążeni chorobami przewlekłymi (cukrzyca, choroby serca, astma i inne). W tych grupach szczególnie ważna jest profilaktyka grypy. W przypadku osób u których występuje zwiększone ryzyko powikłań grypy, może być konieczność hospitalizacji.
Grypa – jak zapobiegać?
Podczas trwania sezonowych zachorowań na grypę, warto dbać o ogólną profilaktykę zakażeń. Należy często myć ręce wodą z mydłem i unikać dużych skupisk ludzi. W trakcie przebywania w pomieszczeniach zamkniętych, warto korzystać z maseczek ochronnych.
Pamiętajmy również o zdrowym stylu życia – odpowiednia ilość snu, zdrowe żywienie i regularna aktywność fizyczna to fundamenty naszej odporności.
Grypa – kiedy zgłosić się na pogotowie?
Większość zakażeń wirusem grypy może być z powodzeniem leczona w warunkach domowych. Choroba zwykle ustępuje samoistnie. Jednak w szczególnych przypadkach przebieg choroby może się zaostrzyć .
Warto znać objawy, które wymagają bezwzględnej konsultacji z lekarzem. Sygnały świadczące o poważnym przebiegu infekcji to duszność, problemy z oddychaniem, zasinienie skóry oraz błon śluzowych.
Powikłania kardiologiczne grypy mogą powodować ból w klatce piersiowej, znaczne osłabienie tolerancji wysiłku czy uczucie kołatania serca – w takich sytuacjach również należy pilnie zgłosić się do lekarza.
W przebiegu grypy może również dojść do uszkodzenia układu nerwowego. Zmiany zachowania, zaburzenia świadomości, wystąpienie ataku drgawek lub nagłe osłabienie kończyn wymagają leczenia w warunkach szpitalnych. Częstym powikłaniem grypy jest również odwodnienie. Świadczy o nim zmniejszenie ilości oddawanego moczu, przyspieszenie tętna oraz suchość błon śluzowych. Ciężkie odwodnienie może wymagać podawania płynów dożylnie w postaci kroplówek.
Autorka: Krzysztofa Białożyt-Stwora, Ann Asystent Zdrowia
* Serwis / aplikacja Ann dokłada wszelkich starań, aby treści składające się na zawartość serwisu były ścisłe i poprawne. Prezentowana treść jest dostarczana jedynie w celach informacyjnych lub edukacyjnych. W żadnym zakresie nie zastępuje i nie może być utożsamiana z konsultacją czy poradą lekarską.