Alergie to dość powszechny problem obecnych czasów. Może pojawić się w każdym wieku. W krajach wysoko rozwiniętych alergia występuje u około 30% populacji. Jakie są jej objawy i czy zawsze kichanie znaczy alergię?
Według statystyk ponad 17 milinów Europejczyków ma alergię pokarmową, 70 milionów boryka się z astmą a u blisko 170 milionów osób wczesną wiosną i latem pojawiają się objawy uczulenia na pyłki. Prowadzone na świecie obserwacje dowodzą, że co 10 lat liczba alergików się podwaja.
Alergia: czym jest i jak się objawia?
Alergia jest niewłaściwą reakcja układu odpornościowego człowieka na alergeny, które dosyć licznie występują w środowisku. Jest to reakcja nabyta. Oznacza to, że alergia pojawia się tylko po kontakcie z alergenem. I tylko wtedy gdy komórki układu immunologicznego nauczyły się go rozpoznawać. Reakcja alergiczna wywołuje stan zapalny w organizmie, dlatego o alergii mówi się jako o chorobie zapalnej.
Do najpowszechniejszych objawów alergii można zaliczyć nieżyt nosa, kichanie, a także łzawienie i zaczerwienienie oczu, zapalenie spojówek. W przypadku astmy pojawiają się również duszności czy też charakterystyczne świszczenie podczas oddychania. Ponadto nie można nie wspomnieć o zmianach skórnych m.in. pokrzywce.
– Pewnym paradoksem chorób alergicznych jest też to, że czasami wśród opinii publicznej za alergię przyjmowane są pewne objawy, które z alergią mają nic wspólnego. Z drugiej zaś strony pewne ewidentne objawy które kojarzą się z alergią w żaden sposób nie są z nią wiązane, gdyż są utożsamiane z jakimiś innymi chorobami.
Alergia to nie jest tylko kichnięcie od czasu do czasu w sezonie pylenia trwa. To nie jest tego typu trywialna sytuacja. Jest to jest szereg naprawdę skomplikowanych problemów które prowadzą często do daleko idących konsekwencji zdrowotnych – podkreśla w rozmowie w Klubie Dyskusyjnym Ann prof. Marcin Moniuszko – specjalista chorób wewnętrznych i alergolog, kierownik Kliniki Alergologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, członek Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Alergologicznego.
– Nie zawsze objawy chorób alergicznych są kojarzone z chorobami alergicznymi. Bo rzeczywiście wyciek z nosa czy zatkanie nosa to również są objawy infekcji wirusowej. Wszystko to jest pytanie: jak długo one trwają, po jakim leczeniu ustępują czy nie jest przypadkiem tak że co roku o tej porze albo jakiś określonych sytuacjach te objawy zawsze się pojawiają. Odpowiedzi na to wszystko pomaga nam bardziej skojarzyć te objawy z właściwą jednostką chorobową – dodaje specjalista.
Rodzaje alergii
Najczęściej występującymi alergenami w Polsce są pyłki roślin, sierść psa lub kota, kurz domowy, a także cytrusy i białko mleka krowiego.
W zależności od przyczyn, czyli sposobu kontaktu z alergenem rozróżniamy 4 podstawowe rodzaje alergii: alergia pokarmowa, kontaktowa, wziewna, jak również czulenie na jad. Alergia pokarmowa występuje najczęściej u dzieci. Może się jednak pojawić również u osoby dorosłej.
– Może alergia pokarmowa nie jest aż tak powszechna jak w przypadku alergii wziewnych, ale w dalszym ciągu bardzo istotna. Szczególnie alergie pokarmowe są zauważalne w populacji dziecięcej. Z czasem ich częstość zmniejsza się. Natomiast nie znika zupełnie. Również wśród dorosłych, kilka procent spośród nas, boryka się z problemem alergii pokarmowej – zaznacza w rozmowie z Ann prof. Marcin Moniuszko.
Alergia może się pojawić także po zażyciu leków (alergia polekowa). Najczęściej uczulającymi lekami są antybiotyki.
Jak wygląda diagnoza?
Jeśli podejrzewamy alergię u siebie lub dziecka należy zrobić odpowiednie testy i zacząć leczenie.
Testy alergiczne są wykonywane w celu stwierdzenia występowania u danej osoby dolegliwości skórnych czy też pokarmowych. Wynik takiego testu umożliwia ułożenie całego procesu leczenia alergii. Jak również pomaga w wyeliminowaniu szkodliwych czynników, które mają negatywny wpływ na rozwój choroby.
Alergia: kiedy zdecydować się na odczulanie?
Jednym ze sposobów leczenia alergii jest immunoterapia alergenowa czyli potocznie rzecz ujmując odczulanie. Polega ono na podawaniu choremu alergenów. Rozpoczyna się od małych dawek, które z czasem są zwiększane. Skuteczność tej metody jest udowodniona naukowo zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Generalnie odczulamy dzieci od 5. roku życia. Ta granica wiekowa pojawia się ze wzgędu na to, iż u małych dzieci trudno jednoznacznie określić, czy objawy takie jak świąd, zaczerwienienie oczu, katar są na pewno spowodowane przez alergię.
O zakwalifikowaniu pacjenta do immunoterapii alergenowej decyduje lekarz alergolog na podstawie badania przedmiotowego i testów alergicznych. To też lekarz alergolog przy niektórych chorobach przewlekłych musi ocenić, czy korzyści wynikające z terapii przewyższają działania niepożądane.
– Objawy alergii muszą występować minimum dwa lata z rzędu, aby zacząć myśleć o odczulaniu. Trzeba wykonać testy, które muszą mieć wynik dodatni. Oraz muszą one wykazać związek między wynikiem testu a objawami w czasie ekspozycji na konkretny alergen. Odczulanie można odbywać w metodzie iniekcyjnej w postaci podawania alergenu w zwiększających się dawkach co tydzień. Później po dwóch miesiącach alergen podawany jest raz na miesiąc. Często swoim pacjentom proponuję też metodę podjęzykową. Polega ona na tym, że chory odczula się samodzielnie w domu, jednak musi przychodzić do mnie na kontrolę lekarską raz w miesiącu. Cały proces odczulania, niezależnie od stosowanej metody trwa od 3 do 5 lat. Dużo pacjentów jednak często poddaje się w trakcie trwania procesu. Zapominają o tym, jak ważna jest systematyczność i konsekwencja w działaniu – tłumaczy alergolog Sławomir Purzyński w rozmowie z Ann.
Odczulanie najlepiej zacząć od okresu, w którym jest mniejsze prawdopodobieństwo kontaktu z alergenem.
Autor: Svitlana Slyvchenko, Ann Asystent Zdrowia